Everyday Māori - podcast cover

Everyday Māori

Hēmi Kelly and Āpera Woodfinewww.instagram.com
This podcast is dedicated to helping you to learn everyday Māori you can use in everyday situations.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Download Metacast podcast app
Podcasts are better in Metacast mobile app
Don't just listen to podcasts. Learn from them with transcripts, summaries, and chapters for every episode. Skim, search, and bookmark insights. Learn more

Episodes

111. Te whakamahere reo (Language planning)

When starting to learn te reo, continue learning te reo, or drive the learning of te reo for a group of people, whether it be in your whare with your whānau or in your workplace with hoa mahi, it’s worth making a plan - whakamahere reo. Why am I doing this? What is motivating me? Who is involved? Who am I learning with? Who is guiding me? Who am I teaching? When am I learning? How much time do I have to commit to learning? What resources am I using to help me in my learning? What kind of learner...

Jun 25, 202422 minSeason 2Ep. 51

112. He mihi whakamutunga

Ā tōna wā, ki tōna wāhi e hoa mā. The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Jun 25, 20243 minSeason 2Ep. 52

110. Me whai koe i te aha? (What do you need?)

In this episode, we explore a kōrero between two people about what is needed. Episode dialogue: Āpera: E haere ana te kura ki te noho marae ā tērā wiki. Hēmi: E hia te roa o te noho? Āpera: E rua rā, ka moea te pō ki te marae. I homai e te kaiako tēnei rārangi, ā, me whai mātou i ēnei mea. Hēmi: Tēnā koa, kia kite atu au. Āpera: Me whai paraikete au, engari kei te marae ngā urunga me ngā hīti. Hēmi: Me whai hoki koe i tētahi kāheru. He aha oti te take o te kāheru? Āpera: He whakatō rākau tā māto...

Jun 18, 202414 minSeason 2Ep. 50

109. Mea (Different ways to use ‘mea’)

In this episode, we explore a kōrero between two people about different ways to use the word 'mea' Episode dialogue: Hēmi: Tēnā, meatia mai te mea rā. Āpera: He aha te tikanga o tēnā? Hēmi: Homai te mea rā. Āpera: Te mea nei? Hēmi: Āna, te mea nā. Āpera: He aha tēnei i te reo Māori? Hēmi: He pūhihiko. Āpera: Ā, koia. Nāu tēnei? Hēmi: Kāo, ehara i a au. Nā Mea, ko wai anō tōna ingoa? Āpera: Ko Mere. Hēmi: Kua haere ia ki whea? Āpera: E aua, ki mea wāhi. The Everyday Māori Podcast is supported by ...

Jun 11, 202415 minSeason 2Ep. 49

108. Ngā whiringa kai (Diet)

In this episode, we explore a kōrero between two people about diet. Episode dialogue: Hēmi: Ka kai tahi tātou ko Mereana, ko Hēni ki tōku ā tērā Tūrei. Āpera: Kia mōhio mai koe, kei te whakatiki ahau. Hēmi: Nō reira, he aha āu whiringa kai? Āpera: He kaihoromata ahau, nō reira, ka kai au i ngā kai katoa nō te taiao, engari kāore au e kai i ngā kai tukatuka. Hēmi: Tō whīroki ai ka whakatiki nei koe. Āpera: Ehara i te mea ko te whakaheke taumaha te take. Kei te aro kē au ki tōku hauora, ā, me mutu...

Jun 04, 202420 minSeason 2Ep. 48

107. He taupānga reo Māori (Māori language apps)

In this episode, we explore a kōrero between two people about Māori language apps. Episode dialogue: Āpera: E hoa, e kimi ana au i ētahi taupānga reo Māori. Kei te mōhio koe ki ētahi? Hēmi: Tirohia te toa taupānga kei tō waea, he nui kei reira. Āpera: He aha tāku e kimi nei? Hēmi: Rapua te reo Māori ka puta mai ngā taupānga katoa e hāngai ana ki te reo. Āpera: Ana! E puta mai ana. Ko Kōrerorero tētahi. Kei a koe? Hēmi: Āe, he rawe. He nui ngā momo ngohe hei whakapakari i tō mōhio ki te reo. Āper...

May 28, 202413 minSeason 2Ep. 47

106. Te rangi i muri mai (The day after)

In this episode, we explore a kōrero between two people about the day after the party. Episode dialogue: Āpera: Mōrena! E pēwhea ana? Hēmi: Mōrena. E ānini ana te māhunga. Āpera: He pēnei māu? He kawhe. Hēmi: Āe, kia pango, kia kaha mai hoki. Āpera: Ko te āhua nei i pai te pō, nē? Hēmi: I tōna tikanga, ka torutoru noa iho. Āpera: He rite tonu tō pērā. Āwhea mau ai te iro? Hēmi: Kaua māu e kōrero. Āpera: Engari ka waiho e au mō te mutunga wiki. Hēmi: Tō kaha hoki! The Everyday Māori Podcast is su...

May 21, 202415 minSeason 2Ep. 46

105. Kua hia nei te roa? (How long has it been?)

In this episode, we explore a kōrero between two talking about how long it has been since they saw each other. Episode dialogue: Hēmi: E hoa, kua aua atu te wā! E pēwhea ana? Āpera: E pērā tonu ana, e hoa. Kua hia nei te roa? Hēmi: Kua rua tau pea. Māna, kua roa ake i tērā? Āpera: Āe pea. Heoi anō, e pēwhea ana koe? Hēmi: E tino ora ana. E pēwhea ana tā tātou tamaiti? Āpera: E tupu haere ana. Kei te kōhanga ia ināianei. Hēmi: E kī! Huhū ana te rere a te wā! Kāore e roa ka rite ki tōna pāpā te tā...

May 14, 202417 minSeason 2Ep. 45

104. He patapatai (A quiz)

In this episode, we explore a kōrero between two people doing a quiz. Episode dialogue: Hēmi: Ko whea te awa roa katoa i Aotearoa? Āpera: Ko Manawatū. Hēmi: E hē. Ko Waikato kē. Āpera: Aī! Tukua mai he pātai anō. Hēmi: Ko whea te maunga teitei katoa i Aotearoa? Āpera: Ko Rangitoto. Hēmi: E ta, nā wai i hē, ka hē kē atu. Ko Aoraki kē! Āpera: Tēnā tēnā, kia kotahi anō te pātai! Hēmi: Anei, ko whea te roto nui katoa i Aotearoa? Āpera: Ko Taupō. The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai ...

May 07, 202412 minSeason 2Ep. 44

103. Te moni (Money)

In this episode, we explore a kōrero between two people about money. Episode dialogue: Hēmi: Ko te īWaea hou tēnā? Āpera: Āna, kātahi tonu nei ka puta mai. Hēmi: He moni i kore! E whiua noa ihohia ana ki te takiwā. Āpera: Tā te ringapoto kōrero. Kāti te kaiponu i ō moni. Hēmi: E hoa, e penapenatia ana āku kei tūpono pā mai he mate. Āpera: He moni te moni, tukua, ka kore kua kore. Hēmi: Tā te heahea kōrero. Āpera: Ko koe ki tāu, ko au ki tāku. The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai...

Apr 30, 202416 minSeason 2Ep. 43

102. I mea au ki te haere (I intended on going)

In this episode, we explore a kōrero between two people about intending to go to a birthday. Episode dialogue: Āpera: Kāore koe i tae ki te huritau o Emma inapō? Hēmi: Āe, kāore au i tae. I mea au ki te haere, engari i raru taku waka. Āpera: Ka mahue tō whakapā mai, kua tiki au i a koe. Hēmi: Kua tōmuri kē i taku hokinga ki te kāinga i te mahi. Heoi anō, i pai? Āpera: Tino! I reira te mahi a te tangata. He rongonui tō tāua hoa. Hēmi: E mea ana au ki te toro i a ia i tēnei rā, kei te pīrangi haer...

Apr 26, 202420 minSeason 2Ep. 42

101. Te mutunga wiki e heke mai nei (This coming weekend)

In this episode, we explore a kōrero between two people about this coming weekend. Episode dialogue: Hēmi: He aha tāu hei te mutunga wiki e heke mai nei? Āpera: Atu i tēnei rā, tae atu ki te Rātapu, he whakatā. Hēmi: Maringanui koe. Nōwhea au e wātea ki te whakatā. Āpera: Me whakatā koe, kua nui kē ō mahi i ngā rangi kua taha ake nei. Hēmi: Hei te Rātapu e tū mai nei peka mai ai te whānau. Nō reira, me whakarite te whare. Āpera: Mai mai, koirā tō āhua, ka kimihia e koe he take hei mahi māu. Hēmi...

Apr 22, 202417 minSeason 2Ep. 41

100. I te kīhini (In the kitchen)

In this episode, we explore a kōrero between two people about preparing food in the kitchen. Episode dialogue: Āpera: E hoa, māu au e āwhina ki te whakarite i ngā kai? Hēmi: Āe, māku koe e āwhina. Māu au e tohutohu, nē. Āpera: Tēnā, pīhorengia ngā rīwai nei. Hēmi: Ka pai. Kia mutu tēnei, me aha? Āpera: Me horoi ki te wai, ka tapatapahi ai ki tētahi naihi koi. Hēmi: Me pēwhea te nui? Āpera: Me rite pea ki te pōro korowha te nui. Hēmi: Ka pai. Kua oti i a au ngā rīwai nei te tapahi. Āpera: Makaia ...

Apr 14, 202421 minSeason 2Ep. 40

99. Te hongi (Pressing noses in greeting)

In this episode, we explore a kōrero between two people about hongi - pressing noses in greeting. Episode dialogue: Āpera: He aha tātou e hongi ai ka tūtaki ana tātou ki a tātou? Hēmi: E whakautu ai au i tēnā pātai, me hoki ō tāua whakaaro ki a Tāne rāua ko Hineahuone. Āpera: Ko Tāne te atua nāna a Hineahuone i hanga, nē? Hēmi: Āna, i te kimi a Tāne i te uwha, nā konā ia i hanga ai i a Hineahuone. Āpera: Ko ia te wahine tuatahi? Hēmi: Koia, ā, ka mutu tā Tāne hanga i a Hineahuone, ka pā tōna ihu...

Apr 08, 202421 minSeason 2Ep. 39

98. And (Different ways to say ‘and’)

In this episode, we explore a kōrero between two people about different ways to say 'and' in te reo Māori. The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo. Episode dialogue: Āpera: Kua tae kōrua ko Ani ki Hawai’i? Hēmi: Āe, i tae māua ki reira i tērā tau me te tau i mua atu i tērā. Āpera: Nā , i pēwhea ki a kōrua? Hēmi: He ātaahua te wāhi rā, he ātaahua hoki ngā tāngata o reira. Āpera: Ka haere mātou ko ōku hoa ki reira, ...

Apr 01, 202418 minSeason 2Ep. 38

97. Tonu (Different ways to use ‘tonu’)

In this episode, we explore a kōrero between two people about different ways to use the word 'tonu'. The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo. Episode dialogue: Hēmi: He tokomaha ngā tāngata kua tae mai ki te hui nei. Āpera: He tika tonu ! Kī tonu te marae i te tangata. Hēmi: Waihoki, kei te haere tonu mai ētahi. Āpera: I nē! Kua pau tonu ngā tūru. Hēmi: I taku kitenga i te marea, mōhio tonu au ka pēnei. Āpera: Ka ...

Mar 25, 202418 minSeason 2Ep. 37

96. Atu (Different ways to use ‘atu’)

In this episode, we explore a different ways to use the word 'atu' The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo. Episode dialogue: Hēmi: Kei te haere atu au ki te hui ā-motu. Kei te pīrangi haere mai koe? Āpera: Āwhea te hui tū ai? Hēmi: Ā tērā atu wiki. Āpera: Ko wai atu kei te haere i tō taha? Hēmi: Ko au anahe i tēnei wā. Ka tū te hui ki te marae o Tūrangawaewae. Āpera: Kei whea tērā? Hēmi: Kei Ngāruawāhia, kei tua ...

Mar 13, 202422 minSeason 2Ep. 36

95. He kōrero kei te tinana (Let the body do the talking)

In this episode, we explore a special feature of the language. He āhuatanga tēnei nō te reo Māori ka pā tētahi āhuatanga, tētahi mahi rānei ki tētahi wāhanga o te tinana, nō reira he kōrero kei te tinana. Hei tauira, tērā te kōrero, ‘kua ora taku ngākau’. Kua pā te ora ki te ngākau, ko tōna tikanga kua koa te tangata. Kei te pukapuka o Te Rito nā Hēni Jacobs ētahi whakamārama whānui mō tēnei āhuatanga o te reo Māori. Tirohia te whārangi 12, ko He kōrero kei te tinana te ingoa o te upoko. Upoko -...

Mar 11, 202422 minSeason 2Ep. 35

94. Te hia (Expressing surprise and admiration)

In this episode, we explore the expression 'te hia' and how it can be used to express surprise or admiration. The Everyday Māori Podcast is supported by Te Mātāwai as a part of its contribution to Maihi Māori - Kia ūkaipō anō te reo. Te hia - I'm surprised, it's surprising, fancy that, I'm amazed - an idiom to express surprise to express surprise and admiration. He ohorere kei roto, he mīharo kei roto. Hei tauira: Te reka o te kai nei! - The food is delicious! Te hia reka o te kai nei! - I’m sur...

Mar 05, 202421 minSeason 2Ep. 34

93. Te hākinakina (Sports)

In this episode, we explore a kōrero between two people about sports Episode dialogue: Āpera: Tākaro whutupōro ai koe? Hēmi: Karekau. I tākaro ahau nōku e tamariki ana, engari kāore au i tino i pai atu. I tākaro koe? Āpera: Āe, i tākaro whutupōro au i te kura tuatahi, engari i huri au ki te tākaro poiwhana me te makapoi rōwai nōku i te kura tuarua. Hēmi: Ka pai koe. Kia mōhio koe, he rapa au ki te tākaro poiwhana. Āpera: Kāti, he aha tō tino hākinakina? Hēmi: He pai ki a au te poi pātū. Ka mutu ...

Feb 26, 202416 minSeason 2Ep. 33

92. Te ngutungutu (Gossip)

In this episode, we explore a kōrero between two people about gossip. Episode dialogue: Āpera: E hoa, māu te kai o te pō e tunu, nē? Hēmi: Engari mō tēnā! Nāku i tunu inapō, i tōna tikanga, māu i tēnei pō, ā, mā Pare āpōpō. Āpera: Ka pai, kei te hoki mai a Pare ki te kāinga i te pō nei? Kia mohio ai au me pēwhea te nui o te kai. Hēmi: Āna, koirā tāna ki a au i te ata nei. Āpera: Pēwhea tana tāne? Tērā pea ka puta mai anō tērā. Kua āhua roa te wā kāore au i kite i a ia. Hēmi: Kāore koe i rongo? K...

Feb 17, 202420 minSeason 2Ep. 32

91. Te tamaiti nanakia (The cheeky child)

In this episode, we explore a kōrero about a cheeky child Episode dialogue: Hēmi: E tama, he mea peita ō taringa? I āta kīia atu koe e to māmā kia whakapaitia tō rūma. Kia teretere mai koe i mua i tana hokinga mai i te mahi. Āpera: Taihoa, kua mutu tonu taku kēmu. Hēmi: Pae kare, e tama, mō te takaroa kāore he painga i a koe, nē? Ana, koinā hei ingoa kārangaranga mōu, ko Tama-takaroa. Āpera: E pā, he pātai tāku, he aha e hina nei ō makawe? Hēmi: Tēnā pātai hoki! Kei noho koe ka kōrero pēnā ki te...

Feb 09, 202421 minSeason 2Ep. 31

90. Te kōrero kiriata (Talking about a movie)

In this episode, we explore a kōrero between two people about a movie. Episode dialogue: Hēmi: Kei te haere māua ko Te Huia ki te mātaki kiriata ā te po nei. Kei te hia haere mai koe? Āpera: Ko tēhea kiriata? Hēmi: Ko Ngā Kēmu Hiakai. Āpera: Kua kitea kētia tērā. Haere kōrua. Hēmi: He pēwhea? Āpera: Te mutunga kē mai nei o te maroke! Kāore i roa e mātakitaki ana, ka warea ahau e te moe. Hēmi: Nō reira, me pēwhea koe e mōhio ai i pērā rawa te maroke mehemea i warea koe e te moe? Āpera: E hoa, ki ...

Feb 07, 202426 minSeason 2Ep. 30

89. Te tangihanga (The funeral)

In this episode, we explore a kōrero between two people about tangihanga (funerals) Episode dialogue: Āpera: Kua tae te kōrero ki a koe, kua mate a Tapi? Hēmi: Aiii, taku hoa! I roa e pāngia ana e te mate. Āpera: Āe, kua mutu tana mamae ināianei. Hēmi: Nōnawhea i mate ai? Āpera: Nō te pō rā. I mate i te kāinga e karapotia ana e te whānau katoa. Hēmi: Ka aroha te whānau kua ūwhia e te kākahu taratara. Ka mauria te tūpāpaku ki whea? Āpera: E whakahokia ana te tūpāpaku ki te marae āpōpō, ki reira t...

Jan 25, 202419 minSeason 2Ep. 29

88. Kua māuiui (Being sick)

In this episode, we explore a kōrero between two people about being sick Episode dialogue: Hēmi: Kia ora, ko Hēmi tēnei. Āpera: Tēnā koe, e tai. Ko Āpera tēnei. Hēmi: Kia ora, e hoa. He aha tēnei waea mai? Āpera: Kia mōhio mai koe, kāore au tae atu ki tā tāua kaupapa āpōpō. Hēmi: He aha i kore ai? Āpera: He māuiui nōku. Kua pāngia au e te rewharewha. Hēmi: Ka aroha kē hoki. Me noho koe ki te kāinga ka tika. Āpera: Āe, kei pā taku mate ki ētahi atu. Hēmi: Kua tae koe ki te tākuta? Āpera: Āna, kua...

Jan 23, 202417 minSeason 2Ep. 28

87. Te whakamanuhiri (Hosting)

In this episode, we explore a kōrero between two people about hosting Episode dialogue: (He pātuhi nā Hēmi ki a Āpera) Hēmi: He pōwhiri tēnei nāku kia haere mai kōrua ko tō hoa ki tāku pāti Kirihimete ka tū ki tōku whare ā te 16 o Tīhema. Nau mai, haere mai. (Ka tae a Āpera ki te whare o Hēmi) Hēmi: E hoa, kuhu mai. Āpera: Ngā mihi o te Kirihimete, e hoa. Hēmi: Ki a koe anō hoki. Kei hea tētahi o kōrua? Āpera: He pāti Kirihimete anō tāna, engari ka piri mai pea ia ā muri ake nei. Hēmi: Ka pai. N...

Jan 23, 202423 minSeason 2Ep. 27

86. Te mātakitaki pouaka whakaata (Watching TV)

In this episode, we explore a kōrero between two people about watching TV Episode dialogue: Āpera: Kei te mātakitaki koe i te aha? Hēmi: Karekau, kei te mātakitaki kē au i taku waea. Kei te pīrangi mātaki koe i te aha? Āpera: I taku hōtaka ka tīmata ākuanei. E pai ana taku whakawhiti i te hongere. Hēmi: Āe, kāore he aha ki a au. Anei te roumamao, kei a koe te mana. Āpera: Tēnā koe. E warea ana ōku whakaaro ki tēnei hōtaka, ao te pō, pō te ao. Hēmi: He pērā rawa te pai? Āpera: Ehara! Me mātakitak...

Jan 11, 202421 minSeason 2Ep. 26

85. Te kurī (The dog)

In this episode, we explore a kōrero between two people about the dog. Episode dialogue: Hēmi: Kia ora, e hoa. Ko Hēmi tēnei, kei konā a Ora? Āpera: Kia ora, e hoa. Kātahi anō ia ka puta ki te whakahīkoi i te kurī. Hēmi: E kī! Kīhai au i mōhio he kurī tā kōrua. Āpera: Kātahi anō māua ka whai kurī. Nō Ora te whakaaro. Hēmi: He aha te momo? Āpera: He pomeranian. Inā te pakupaku! Engari mō te auau kurī noa, kāore he painga. Hēmi: Kia pīwari mai hoki. He pērā anō tā māua kurī. He pomeranian hoki. En...

Dec 31, 202317 minSeason 2Ep. 25

84. Te pōti (Voting)

In this episode, we explore a kōrero between two people about voting. Episode dialogue: Hēmi: Kua pōti rānei koe? Āpera: Kāore anō. Ka pōti koe i a wai? Hēmi: Kia pono, kei te whēangaanga au. Ko wai tāu e pōti ai? Āpera: E aua hoki. Kei te ngākaurua hoki au. Hēmi: Kāore anō au kia āta rangahau i ngā kaupapahere a tēnā pāti, a tēnā pāti. Āpera: Ko tāua tāua. Kāore e kaha ana taku aro ki ngā mahi tōrangapū i tēnei pōtitanga whānui. Hēmi: Engari ka pōti tonu koe, nē? Āpera: E mea ana koe. Me pōti k...

Dec 21, 202319 minSeason 1Ep. 24

83. Te pae pāhopori (Social media)

In this episode, we explore a kōrero between two people about social media Episode dialogue: Āpera: Mātakitaki ai koe i ngā paki a Mere i tō Paeāhua? Hēmi: Āna, kātahi nā te wahine whakakata. Āpera: Whakakata Māori nei, nē? Hēmi: Āe. E hia kē nei ngā tāngata kei te whai i a ia. Āpera: Whakamahi ai koe i tō Paeāhua? Hēmi: I ōna wā, engari kāore e kaha taku whakairi kōrero, taku tiri paki rānei. Heoi anō tāku, he miri noa iho i taku waea me te mātakitaki i ētahi atu, Āpera: He pērā hoki ahau. Enga...

Dec 16, 202318 minSeason 2Ep. 23
For the best experience, listen in Metacast app for iOS or Android
Open in Metacast