In deze slotaflevering van Stuurloos praat Kustaw Bessems met Corien Prins, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid over toekomstscenario’s. Lukt het ons om ver genoeg vooruit te kijken? En kunnen we ons ook wel de gebeurtenissen voorstellen die nu misschien niet waarschijnlijk lijken, maar die wel grote gevolgen voor ons kunnen hebben? Ze bespreken waarom de vergrijzing in China grote gevolgen voor ons gaat hebben en dat digitale ontwrichting iets is om al elk moment r...
Oct 22, 2024•1 hr 28 min•Transcript available on Metacast Sjoerd Warmerdam houdt zich, als D66-Kamerlid én als ambtenaar, aan het motto: niets over ons, zonder ons. Mensen over wie beleid gaat, moeten meebeslissen. Zoals Mariia Zhernovnikova, een Oekraïense vluchteling die hij aanstelde als beleidsadviseur toen hij Oekraïners aan werk moest helpen en die inbelt in deze aflevering. Warmerdam stelt de hoog-opgeleidenziekte aan de kaak om steeds maar weer te vragen ‘hebben we hier wel aan gedacht?’, en schetst zijn ideale liberale samenleving: ‘Het is een...
Jul 18, 2024•1 hr 8 min•Transcript available on Metacast Anne-Mathije Bogerd wilde beter begrijpen wat mensen in de schulden meemaken en met hen samen beter beleid bedenken. Ze leefde een maand op bijstandsniveau en maakte gebruik van de voedselbank. Daarna ging ze in de voedselbank werken. Zo leerde ze al snel ervaringsdeskundigen kennen die haar ook gingen vertrouwen en konden meedenken over een aanpak waarin mensen niet nodeloos van het kastje naar de muur worden gestuurd. Presentatie: Kustaw Bessems Montage: Rinkie Bartels Redactie: Corinne van Du...
Jun 26, 2024•57 min•Transcript available on Metacast Susan Top streed jarenlang voor de gedupeerden van de gaswinning in Groningen. Nadat ze dacht dat ze niet meer verder kwam en het bijltje erbij neergooide, behaalde BBB die enorme overwinning bij de provinciale statenverkiezingen en vroeg BBB haar om - partijloos – gedeputeerde te worden in de provincie Groningen. De bureaucratie heeft meer leed aangericht dan de aardbevingen, gelooft ze. En het gevecht om dat te veranderen blijft taai. Kan ze in haar nieuwe positie het verschil wél maken? Prese...
Jun 10, 2024•1 hr 9 min•Transcript available on Metacast Dit is een aflevering van Met Groenteman in de kast waarin Kustaw Bessems geïnterviewd wordt door Gijs Groenteman. Wil je meer afleveringen van deze podcast luisteren? Luister dan via Spotify of Apple podcasts . Gijs Groenteman spreekt met Kustaw Bessems. Als journalist onderzoekt hij hoe Nederland beter bestuurd zou kunnen worden. Al jaren doet hij dat in zijn succesvolle podcast Stuurloos, en nu is er een gelijknamig boek. Bessems vertelt hoe hij door zijn oma getest werd in het scherpen van z...
May 18, 2024•2 hr 35 min•Transcript available on Metacast Geert Schmitz merkte dat de overheid door geld uit te delen gemeenschappen stuk maakt. In zijn gemeente, het Limburgse Peel en Maas, vragen ze elf kerkdorpen om zichzelf zo veel mogelijk te besturen. Schmitz was lang strateeg van de gemeente en is een van de geestelijk vaders van deze ‘zelfsturing’. De rest van Nederland kan hiervan leren, meent hij. Bijvoorbeeld dat de overheid dingen mis moet durven laten gaan. Niet te snel ingrijpen, kijk eerst maar of de gemeenschap in actie komt en spring a...
May 14, 2024•1 hr•Transcript available on Metacast Floor Ziegler en Teun Gautier weten dat Nederland gelukkiger zou zijn en beter zou functioneren wanneer gemeenschappen de kans krijgen om nog veel meer zelf te doen. Nu al helpen gewone mensen in dorpen en steden huizen van het gas af, organiseren zij zorg, leggen ze parken aan en wat al niet. Wat zou het schelen als de overheid dat altijd makkelijk maakte en ondersteunde, in plaats van de boel over te nemen of te frustreren met regeltjes. Ziegler en Gautier, die in het hele land zulke initiatie...
Feb 27, 2024•1 hr 10 min•Transcript available on Metacast Historicus en schrijver Ewoud Kieft bespreekt aan de hand van de PVV-verkiezingswinst en de Rutte-jaren hoe de democratie is uitgehold en wat er nu dreigt, maar ook: waar zijn laatste hoop zit. Kieft, die zich onder meer specialiseerde in het oorlogsenthousiasme van begin twintigste eeuw en in Hitlers Mein Kampf, vindt dat je moet oppassen met makkelijke historische vergelijkingen en dat je inhoudelijk de confrontatie moet aangaan met die mensen waar je het verst vanaf staat. Wie dat niet meer d...
Dec 26, 2023•1 hr 6 min•Transcript available on Metacast Arre Zuurmond snapt wel dat de overheid mensen tot razernij kan drijven. Dat begreep hij al toen hij eerder acht jaar ombudsman was van de stad Amsterdam en nog steeds na twee jaar als regeringscommissaris met als opdracht de informatiehuishouding van alle publieke diensten op orde te brengen. Of het gaat om uitkeringen, medische gegevens of politiedossiers: die is een zooitje, zegt hij en dat heeft pijnlijke gevolgen voor mensen. Hij wil een wet en een minister van digitalisering met doorzettin...
Dec 12, 2023•1 hr 7 min•Transcript available on Metacast Hoe kan het dat we steeds maar weer hetzelfde proberen, ook al levert het niet het gewenste resultaat op? Dat vroeg Sharon Stellaard zich af die twintig jaar in de jeugdzorg werkte, van crisisopvang tot beleid. Ze besloot erop te promoveren en kwam tot een ontluisterende conclusie, vertelt ze aan Kustaw Bessems. Haar ontdekkingen zijn belangrijk voor elk denkbaar terrein. Het interview dat Stellaard in maart dit jaar aan de Volkskrant gaf . De klassieker van bestuurskundige Aaron Wildavsky waar ...
Nov 15, 2023•1 hr 7 min•Transcript available on Metacast Maken journalisten hun rol wel waar als waakhond van de democratie? Politiek filosoof en hoofdredacteur van onderzoeksplatform Investico Thomas Muntz wil meer ‘verantwoordingsjournalistiek’ zien en minder ‘toegangsjournalistiek, vertelt hij aan Kustaw Bessems’. Hij is zich ervan bewust dat media het wantrouwen jegens het openbaar bestuur kunnen voeden, maar zegt ook: een deel van het publiek is nu eenmaal niet van goede wil, zal dat wantrouwen sowieso wel koesteren en dat deel mag je best negere...
Oct 24, 2023•1 hr 4 min•Transcript available on Metacast Paul ‘t Hart, die al 40 jaar het openbaar bestuur onderzoekt en ambtenaren adviseert, vindt dat dit ook wel eens gezegd mag worden: in Nederland gaat het overgrote deel van wat het openbaar bestuur moet doen ‘redelijk tot zeer goed’. Dat wil niet zeggen dat deze hoogleraar niks te wensen over heeft. Hij richt zijn pijlen op politici, die zich uitsloven voor de camera ten koste van goed beleid. Houdt een pleidooi voor praktijkkennis, hèt recept voor goede maatregelen. En legt uit dat Den Haag nie...
Sep 19, 2023•1 hr 10 min•Transcript available on Metacast Het kabinet mag dan gevallen zijn, minister Hanke Bruins Slot wil verder met haar plannen om het bestuur te versterken. De CDA’er gaat over veel thema’s die in Stuurloos aan de orde komen en laat zich onder meer inspireren door haar periode als pelotonscommandant in het leger. Daar is duidelijk dat je moet vertrouwen op de mensen in het veld. Het leger heeft haar ook geleerd hoe belangrijk het is om de democratische rechtsstaat te verdedigen tegen krachten die haar kapot willen maken,desnoods me...
Sep 01, 2023•1 hr 2 min•Transcript available on Metacast In deze speciale zomeraflevering vertelt Kustaw Bessems wat voorlopig de belangrijkste antwoorden zijn op de vraag: hoe krijgen wij als Nederlanders een beter bestuur? Dat doet hij aan de hand van de interviews tot nu toe. Na de zomer is Stuurloos weer terug met een nieuwe gast vol nieuwe ideeën. Presentatie: Kustaw Bessems Montage: Rinkie Bartels Redactie: Corinne van Duin en Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga...
Jul 17, 2023•1 hr 13 min•Transcript available on Metacast Overheden hebben zich overgeleverd aan de miljardenindustrie van consultants. Daardoor is essentiële kennis en ervaring weggelekt en zijn we niet goed opgewassen tegen de grote opgaven van onze tijd. Intussen is vaak onduidelijk wat die consultants voor al dat geld nu eigenlijk doen of is hun rol zelfs ronduit schadelijk. Rosie Collington schreef samen met Mariana Mazzucato het boek The Big Con, dat net in het Nederlands uit is als De Consultancy Industrie. Met Kustaw Bessems bespreekt Collingto...
May 31, 2023•1 hr 5 min•Transcript available on Metacast In deze aflevering een hoopgevend verhaal van een niet-alledaagse dominee. Jan Veldhuizen had door dat in de gemeente Enschede mensen die thuis zorg nodig hebben en mensen in de bijstand niet kregen waar ze recht op hadden. Samen met andere vrijwilligers bracht de voormalige manager bij een multinational daar verandering in. Dat is tot op de dag van vandaag een enorme strijd, vertelt hij aan Kustaw Bessems, maar het kán dus wel: het systeem verbeteren. Ze bespreken welke lessen zijn te trekken u...
Apr 25, 2023•1 hr 11 min•Transcript available on Metacast Hoe kunnen computersystemen zo verouderd raken dat zoiets basaals als belasting innen op losse schroeven staat? En waarom gaat er überhaupt zoveel mis met IT-projecten bij de overheid? Cokky Hilhorst zette het onafhankelijk bureau op dat plannen toetst om zulke drama’s te helpen voorkomen. Dat deed ze uitmuntend, stond in haar evaluatie. Maar juist die evaluatie leidde uiteindelijk tot haar onaangename vertrek. Ze voelde zich 'uitgezweet' door een bestuurscultuur die moeite heeft met tegenspraak...
Mar 21, 2023•1 hr 9 min•Transcript available on Metacast Sandra Palmen was de hoogste juridisch adviseur bij de afdeling toeslagen van de belastingdienst, de afdeling die duizenden gezinnen in de ellende stortte. Zij sloeg al in 2017 alarm, maar er werd niet naar haar geluisterd. Ze werd op een zijspoor gezet en haar advies bleef jaren verborgen voor de buitenwereld. Aan Kustaw Bessems vertelt ze hoe het was om te zien dat gedupeerde gezinnen daardoor jaren onnodig leden en welke lessen zijn te leren. Zelf past ze die tegenwoordig toe door andere rijk...
Feb 21, 2023•1 hr 15 min•Transcript available on Metacast Aan Kustaw Bessems vertelt dichter Lieke Marsman dat ze de onbegrijpelijke taal van politiek en bestuur ziet als teken van onmacht en ze analyseert hoe het kabinet de bevolking onnodig van zich heeft vervreemd. Marsman betoogt - mede op grond van haar eigen ervaring - dat het zorgstelsel is afgedreven van de kern, legt uit wat ze heeft tegen een term als waardig sterven en vertelt waarom zij zelf hecht aan zo lang mogelijk leven. Gedichten van Lieke Marsman Presentatie: Kustaw Bessems Montage: R...
Jan 24, 2023•1 hr 8 min•Transcript available on Metacast Door problemen van mensen op te lossen leert ‘actieonderzoeker’ Albert Jan Kruiter veel meer dan wetenschappers die afstand houden, vertelt hij aan Kustaw Bessems. Zoals mensen die zorg nodig hebben of in de schulden zitten, die geen huis hebben of verslaafd zijn. Ze hebben te maken met een kluwen van instanties. Wat blijkt: vaak wordt beweerd dat regeltjes een oplossing in de weg zitten, terwijl dat helemaal niet waar is. Kruiter en zijn collega's trekken lessen uit de praktijk waarmee het hele...
Jan 10, 2023•1 hr 9 min•Transcript available on Metacast Hebben we in Nederland wel door hoe kwetsbaar we zijn door onze afhankelijkheid van andere landen? China en Rusland snapten al lang dat je je de economie, kennis en techniek tot wapen kon maken, terwijl wij daar net als de rest van Europa naïef in zijn geweest, legt filosoof Haroon Sheikh uit aan Kustaw Bessems. Sheikh is gespecialiseerd in geopolitiek en zoekt uit hoe we weerbaar kunnen worden in deze strijd, zonder onze waarden uit het oog te verliezen. Presentatie: Kustaw Bessems Montage: Rin...
Dec 06, 2022•1 hr 11 min•Transcript available on Metacast Topambtenaren geven zelden interviews, dat laten ze aan hun politieke bazen. Abigail Norville, op een na hoogste ambtenaar op het ministerie van Volksgezondheid, doet dat wel. Aan Kustaw Bessems vertelt ze hoe zij als zwarte vrouw door extra hoepels heeft moeten springen en hoe ze probeert jongeren van buiten het Haagse een kans te geven omdat juist die kunnen helpen voorkomen dat de overheid over burgers heen walst. Én ze erkent hoezeer ze worstelt om te voldoen aan de verzoeken van journaliste...
Nov 20, 2022•1 hr 20 min•Transcript available on Metacast Weinigen kunnen met zoveel liefde spreken over de rechtsstaat als rechtsfilosoof Dorien Pessers. Eigenlijk wil ze sinds haar pensioen niet meer meedoen aan het publieke debat, maar voor Stuurloos maakt ze een uitzondering. Met Kustaw Bessems bespreekt ze hoe belangrijk het is om af te wijken van regels, waarom ze zich doodergert aan persoonlijke verhalen van Kamerleden, wat het gevaar is van de ‘bange mannetjes’ bij Forum en waarom de Zuidas een probleemwijk is Presentatie: Kustaw Bessems Montag...
Oct 16, 2022•1 hr 19 min•Transcript available on Metacast Al voordat boeren woedend bij een minister voor de deur stonden en toen Caroline van der Plas nog niet aan talkshowtafels zat, waarschuwde hoogleraar Caspar van den Berg al voor de kloof tussen stad en platteland. Aan Kustaw Bessems legt hij uit dat het bestuur zich heeft blindgestaard op de boze burger uit de oude stadswijken en het te vaak bij het vertolken van sentimenten laat. Intussen kun je in een dorp nergens pinnen, is het ziekenhuis ver weg hebben velen het gevoel dat hun manier van lev...
Oct 01, 2022•59 min•Transcript available on Metacast Je kunt al snel denken dat kunstmatige intelligentie alleen maar iets is om voor op te passen. Een machtig wapen in handen van de overheid of van techbedrijven die zich schuldig maken aan privacyschending, discriminatie of onterechte straffen. Maar we kunnen met algoritmen juist problemen oplossen en werken aan een rechtvaardiger wereld, zegt informaticus Sennay Ghebreab van het Civic AI Lab tegen Kustaw Bessems. Dan moeten we wel de basis een beetje snappen én er meer over te zeggen hebben. Int...
Sep 11, 2022•1 hr 1 min•Transcript available on Metacast Politici en beleidsmakers houden niet genoeg rekening met de praktijk, hoor je vaak. Ziekenhuisbaas Pier Eringa is van die praktijk en vindt dat uitvoerders dit over zichzelf afroepen door zich veel te gedeisd te houden. Eringa, eerder onder meer korpschef en directeur van spoorbeheerder Prorail, vindt dat uitvoerders zich meer met het beleid moeten bemoeien en moeten uitspreken, ook als dat openlijk tegen een minister in gaat, vertelt hij aan Kustaw Bessems. Interviewer: Kustaw Bessems Montage:...
Jul 17, 2022•1 hr 2 min•Transcript available on Metacast Pieter Omtzigt speelt een belangrijke rol in de discussie over beter bestuur. Aan Kustaw Bessems legt hij uit dat burgers het direct merken als de Kamer geen goede informatie krijgt. Of ze nu slachtoffer zijn in het toeslagenschandaal, in een verpleeghuis wonen of proberen rond te komen van een laag inkomen. Omtzigt denkt dat het tijd wordt voor leiders aan wie je de ernst kan afzien en vraagt aandacht voor een groep die economische bescherming wil maar cultureel behoudender is. Het boek dat Pie...
Jun 24, 2022•1 hr 5 min•Transcript available on Metacast Waarom is het zo moeilijk voor de overheid om mensen te werven die ergens echt veel vanaf weten? En waarom hebben die experts daar weinig zin in en houden ze het, áls ze eraan beginnen, vaak maar kort uit? Techneut Bert Hubert werkte voor de AIVD, leverde software aan de overheid en houdt daar nu toezicht op inlichtingendiensten. Aan Kustaw Bessems vertelt hij over kafkaëske vacatures en de hypergevoeligheden waar hij zelf tegenaan loopt. Interviewer: Kustaw Bessems Montage en techni...
May 22, 2022•1 hr 5 min•Transcript available on Metacast Bijna nooit wordt aan slachtoffers van overheidsfalen gevraagd wat ze eigenlijk nodig hebben, ziet Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen. Dat zou hen meer recht doen en kunnen zorgen dat herstel eindelijk opschiet in plaats van vast te lopen in procedures. De overheid moet niet afwachten waar een burger aanspraak op maakt, zegt Van Zutphen tegen Kustaw Bessems, de overheid moet die burger gaan brengen waar hij recht op heeft. En: ambtenaren, ga vaker dat kantoor uit. Presentatie en inte...
May 05, 2022•1 hr 6 min•Transcript available on Metacast Wanneer leiders tegen burgers zeggen: zoek het allemaal zelf uit, creëren zij een onveilige samenleving waarin ieder zijn eigen werkelijkheid heeft, betoogt socioloog en pedagoog Mieke van Stigt. Ze herkent daarin gedrag uit haar werk over pesten. Sturing is nodig om ook de kwetsbaren te beschermen. Dat zie je scherper wanneer je autist bent zoals zij zelf, vertelt ze aan Kustaw Bessems. Artikelen van Mieke van Stigt vind je op https://www.socialevraagstukken.nl/author/mieke-van-stigt/ Het ...
Apr 24, 2022•1 hr 6 min•Transcript available on Metacast 
