Πρόκειται για την αδιαμφισβήτητη πρωτεύουσα των βορείων προαστίων. Παλιά αρχοντικά, πολυτελή μαγαζιά και εστιατόρια, εμβληματικά ζαχαροπλαστεία όπως ο Βάρσος, πάρκα, ξενοδοχεία, το Μουσείο Γουλανδρή αλλά και το Μουσείο Δροσίνη, ο Πλάτανος, η Μπομπονιέρα και η Χλόη, η Βίλα Καζούλη. Πόσοι όμως γνωρίζουμε ότι κατά την οθωμανική περίοδο η Κηφισιά αποτέλεσε πόλο έλξης των Τούρκων της Αθήνας; Ο Γιώργος Πάλλης, αρχαιολόγος με ειδίκευση στην αρχιτεκτονική γλυπτική, στην επιγραφική και στην τοπογραφία τω...
Dec 15, 2022•25 min•Ep 55•Transcript available on Metacast H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την ιστορικό Χριστίνα Κωνσταντακοπούλου για τη θρησκεία στην αρχαία Αθήνα, τους θεούς, τη λατρεία τους αλλά και για τη σχέση θρησκείας και πολιτικής κατά την αρχαιότητα
Dec 08, 2022•31 min•Ep 54•Transcript available on Metacast Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον μουσικολόγο Αλέξανδρο Χαρκιολάκη για την υλική αλλά και την άυλη κληρονομιά του Ελληνικού Ωδείου
Dec 01, 2022•24 min•Ep 53•Transcript available on Metacast Εκεί γύρω στα μέσα του 17ου αιώνα, όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία απλωνόταν από τη βαθιά Ανατολή ως την Ευρώπη, ένας άντρας, ο Εβλιά Τσελεμπή, ταξίδεψε στα μήκη και στα πλάτη αυτής της αχανούς έκτασης καταγράφοντας τις εντυπώσεις του σε δέκα ογκώδεις τόμους, το Σεγιαχάτ-ναμέ. Πώς αποφάσισε να περιηγηθεί σε ολόκληρο τον γνωστό σε εκείνον κόσμο και τι τον έκανε να καταγράψει αυτή την περιπέτεια; Ποια πορεία ακολούθησε και σε ποιες περιοχές της Ελλάδας βρέθηκε; Πότε έφτασε στην Αθήνα; Πού έμεινε και...
Nov 24, 2022•21 min•Ep 52•Transcript available on Metacast «Με συνόδευαν τότε τραγούδια του γάμου και λάμψη δαδιών από πεύκα του Πήλιου· και βάδιζα εγώ της καλής μου το χέρι κρατώντας· πολύ το αχολόι της γαμήλιας πομπής· καλοτύχιζαν όλοι τη δύστυχη εκείνη κι εμέ, που μας ένωνε ο γάμος τούς δυο, δυο αρχοντόπαιδα, δυο από μεγάλες γενιές» Στους στίχους 915-921 της «Άλκηστης» του Ευριπίδη, ο Άδμητος, σύζυγος της άτυχης ηρωΐδας, μοιρολογώντας την ανακαλεί τη λαμπρή γαμήλια τελετή τους και θυμάται πώς, διαμέσου μιας εορταστικής γαμήλιας πομπής, η νύφη οδηγήθη...
Nov 17, 2022•29 min•Ep 51•Transcript available on Metacast Η ιστορία φτάνει σε εμάς μέσω μίας παρανόησης: Ο Ηρόδοτος μεν παραδίδει ότι ο ημεροδρόμος Φειδιππίδης διένυσε τρέχοντας την απόσταση μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης προκειμένου να ζητήσει τη βοήθεια των Σπαρτιατών μετά την απόβαση των Περσών στο Μαραθώνα. Δεν παραδίδει, όμως, ότι μετά τη μεγάλη μάχη του 490πΧ, στην οποία ο Φειδιππίδης βεβαίως συμμετείχε έχοντας επιστρέψει τρέχοντας από τη Σπάρτη, έσπευσε να ξανατρέξει από το Μαραθώνα στην Αθήνα για να ανακοινώσει την εμβληματική νίκη. Ο Ηρόδοτος δεν π...
Nov 10, 2022•23 min•Ep 50•Transcript available on Metacast Υπάρχει μια πυκνοκατοικημένη συνοικία στην Αθήνα, χωμένη ανάμεσα στους Αμπελόκηπους, τη Νεάπολη Εξαρχείων, τα Δικαστήρια, το Πολύγωνο και το Πεδίο του Άρεως, η γειτονιά του Γκύζη. Πώς σχετίζεται ο Νικόλαος Γύζης, ο εμβληματικός ζωγράφος της Σχολής του Μονάχου, με την περιοχή; Ποια τα σημαντικά τοπόσημά της; Γιατί το 1884 ήταν έτος τομή για την ευρύτερη περιοχή; Υπάρχουν άλλα ιστορικά γεγονότα που τη σημάδεψαν; Ή, ακόμα, ιστορικά πρόσωπα; Γιατί εμφανίζεται στη «λογοτεχνία της ήττας»; Σε αυτά και ...
Nov 03, 2022•26 min•Ep 49•Transcript available on Metacast Η νομισματοκοπία και η αθηναϊκή ηγεμονία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες. Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε πως τα αργυρά νομίσματα κατέστησαν δυνατή την άνοδο της Αθήνας ως θαλάσσιας δύναμης και ως εκ τούτου ως ηγεμονίας, κυρίαρχης σε περισσότερες από 200 πόλεις. Πόσο απλά ήταν όμως τελικά τα πράγματα σε σχέση με την αθηναϊκή οικονομία; Πόσο αθώα; HΑγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ για την οικονομία και το χρήμα στην αρχαία Αθήνα. Ο κ.Ιωσήφ είναι αρχαιολόγος, ιστορικός της τέχνης και νο...
Oct 20, 2022•37 min•Ep 48•Transcript available on Metacast Το 1874, πριν από σχεδόν 150 χρόνια, η Μεγάλη Βρετανία, το πολυτελές ξενοδοχείο διαγωνίως απέναντι από τη Βουλή των Ελλήνων επί της Πλατείας Συντάγματος, υποδέχεται τον πρώτο της πελάτη. Έκτοτε, διαγράφει μία κινηματογραφική πορεία στη ζωή της πόλης μας. Ο Άγγελος Βλάχος «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου στη ζωή και στην ιστορία του ιστορικότερου ξενοδοχείου της πόλης μας. Ο κ. Βλάχος είναι πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με Master σ...
Oct 13, 2022•28 min•Ep 47•Transcript available on Metacast Ποιες θεότητες σχετίζονταν με τον θάνατο και τον Άδη στην Αρχαία Αθήνα; Τι ήταν οι «χθόνιες θεότητες»; Ποια ήταν η σημασία της ταφής και γιατί έτρεφαν τέτοιο σεβασμό οι Αθηναίοι για τους νεκρούς τους; Τι γνωρίζουμε για τα ταφικά έθιμα και το πένθος; Για την προετοιμασία του νεκρού; Μοιρολογούσαν, για παράδειγμα, οι Αθηναίοι της κλασικής περιόδου τους νεκρούς τους; Η αρχαιολόγος Κάτια Μαργαρίτη απαντά σε αυτά τα ερωτήματα και δίνει συναρπαστικές πληροφορίες για την ταφική τέχνη της αρχαία...
Oct 05, 2022•30 min•Ep 46•Transcript available on Metacast Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Νίκος Παπαδημητρίου για τον Θορικό, μια αρχαιολογική θέση κοντά στο Λαύριο με συναρπαστική ιστορία αιώνων
Sep 28, 2022•26 min•Ep 45•Transcript available on Metacast Πώς και γιατί εγκαταστάθηκαν οι Μανιάτες στον Πειραιά; Ισχύει ότι το έθιμο της μανιάτικης βεντέτας «ευδοκιμούσε» και στα Μανιάτικα; Ποια είναι τα πιο εμβληματικά περιστατικά στην ιστορία των Μανιάτικων; Και ποια είναι τα τοπόσημα της περιοχής που πολύ σύντομα θα αποκτήσει τον δικό της σταθμό Μετρό; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα απαντά η Μαρία Σαμπατακάκη, ιστορικός και εισηγήτρια της έννοιας και πρακτικής της «Δημόσιας και Εφαρμοσμένης» Ιστορίας στην Ελλάδα. Είναι δημιουργός του «hιστορισταί» του γρα...
Sep 22, 2022•24 min•Ep 44•Transcript available on Metacast Ο Πλάτων στους Νόμους καταδικάζει τους «παρά φύσει» έρωτες των Σπαρτιατών και των Κρητών, που επιτρέπονται από τον νόμο. Ο Κικέρωνας από την άλλη αναφέρει ότι οι Λακεδαιμόνιοι επιτρέπουν τα πάντα στον έρωτα των νέων εκτός από την ερωτική πράξη. Μιλάει για μια μέση λύση όπου οι εραστές μπορούσαν να αγκαλιάζονται και να κοιμούνται μαζί αρκεί να τους χωρίζουν οι χιτώνες τους. Ήταν έτσι άραγε τα πράγματα και στην Αρχαία Αθήνα; Ο Κώστας Βλασόπουλος είναι πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογ...
Aug 23, 2022•28 min•Ep 40•Transcript available on Metacast Ξεκινώντας από τα Χαυτεία και την Ομόνοια, κανείς μπορεί να περιδιαβεί μία καλά χαραγμένη ευθεία τετραγώνων που εκατέρωθεν ορίζονται από τις οδούς Πατησίων και 3ης Σεπτεμβρίου. Μέχρι την οδό Μάρνη, που τέμνει τις δύο οδούς κάθετα, ή και ακόμα πιο κάτω, στην Ηπείρου, βρισκόμαστε σε μία περιοχή που δεν θα ήταν υπερβολή να τη χαρακτηρίσουμε ως το “μαλακό υπογάστριο” της πόλης μας: μία περιοχή που τα τελευταία χρόνια τείνουμε να αποφεύγουμε. Ποια είναι αυτή η περιοχή και γιατί δεν την έχουμε στο χάρ...
Aug 11, 2022•29 min•Ep 43•Transcript available on Metacast Oι Γερμανοί κατακτητές φαίνεται πως ήταν επιρρεπείς σε κραιπάλες και ακρότητες σε πόλεις όπως η Αθήνα; Είχαν εκδοθεί στρατιωτικοί κανονισμοί για τη συμπεριφορά των Γερμανών στρατιωτών στην πόλη μας; Πώς διασκέδαζαν οι Ναζί; Γνωρίζουμε ποιοι ήταν οι χώροι ψυχαγωγίας τους; Και τι ακριβώς ήταν ο «Λευκός Κρίνος»; Γνωρίζουμε για περιπτώσεις κατάχρησης εξουσίας ή κάποια περιστατικά βίας κατά τις διασκεδάσεις των Γερμανών στην Αθήνα; Και ποια ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά της καθημερινότητάς των Αθηναί...
Jul 28, 2022•27 min•Ep 42•Transcript available on Metacast Αρκεί μία σύντομη βόλτα στο Λονδίνο για να παρατηρήσει κανείς τις στρογγυλές μπλε πλάκες που κοσμούν κάποια κτίρια. Μία πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 1866, οι διάσημες μπλε πλάκες του Λονδίνου συνδέουν τους ανθρώπους του παρελθόντος με τα κτίρια του παρόντος. Σε όλη τη βρετανική πρωτεύουσα πάνω από 950 πλακέτες σε κτίρια ταπεινά αλλά και μεγαλειώδη τιμούν τους αξιόλογους άνδρες και γυναίκες που έζησαν ή εργάστηκαν σε αυτά. Πού θα βρίσκονταν οι αντίστοιχες μπλε πλάκες στην Αθήνα; Σε ποια κτίρια και...
Jul 21, 2022•31 min•Ep 41•Transcript available on Metacast Ποια είναι τα τεκμήρια και οι πηγές για τη Βυζαντινή Αθήνα, και ειδικότερα για τη Βυζαντινή Αγορά; Ισχύει ότι οι πηγές δίνουν μία όψη «ελιτ» για την πόλη; Ποια είναι τα εμβληματικότερα γεγονότα στη ζωή της πόλης εκείνη την περίοδο και πώς έμοιαζε η γειτονιά της Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας τότε; Ποιοι την κατοικούσαν, πώς ήταν τα σπίτια τους, πώς βιοπορίζονταν και ποιούς θεούς λάτρευαν; Και τελικά, γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα για τη Βυζαντινή Αγορά της πόλης μας; Σε αυτά και ακόμα περισσότερα ερωτήμ...
Jul 14, 2022•33 min•Ep 37•Transcript available on Metacast Πού βρισκόταν ακριβώς το Βρυσάκι και πώς ήταν η ζωή στην περιοχή εκείνη στις αρχές του 1900, μετά την Απελευθέρωση; Πόσοι ήταν οι κάτοικοι της περιοχής και τι άνθρωποι ήταν; Γνωρίζουμε τα βασικά τοπόσημα του Βρυσακίου; Και, τι συνέβη το 1931, όταν αποφασίστηκε να κατεδαφιστεί; Η Συλβί Ντυμόν είναι αρχαιολόγος με σπουδές στο Laval University του Κεμπέκ. Ξεκίνησε να εργάζεται στη Στοά της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών το 1991. Σήμερα, η Συλβί Ντυμόν είναι Γραμματέας της Ανασκαφής στην Αγορά της Αθήνας...
Jul 07, 2022•36 min•Ep 36•Transcript available on Metacast Με τον όριο παλίμψηστο, περιγράφουμε κείμενα σε περγαμηνές και παπύρους, τα οποία απαλείφθηκαν ώστε να αντικατασταθούν από νέο κείμενο. Ένας έμμεσος λόγος κρυμμένος πίσως από έναν άμεσο λόγο. Τι συμβαίνει όμως όταν το κείμενο που ξαναγράφεται είναι τα ίδια τα μνημεία της πόλης μας; Σε αυτό το podcast η Αγιάτη Μπενάρδου μαζί με τον αρχαιολόγο και σύμβουλο διαχείρισης πολιτιστικής κληρονομιάς, Στέλιο Λεκάκη, επιχειρούν να "φωτίσουν" όλες εκείνες τις ιστορίες που κρύβει ο Ιλισός.
Jun 30, 2022•34 min•Ep 35•Transcript available on Metacast Κάτω ή δίπλα από τις περισσότερες εκκλησίες, όχι μόνο της Αθήνας, βρίσκονται τα ερείπια ενός αρχαίου ναού, ενός ιερού, ή ενός ηρώου. Πότε καταστράφηκαν οι αρχαίοι ναοί της Αθήνας για να γίνουν εκκλησίες, από ποιούς και γιατί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Γιάννη Θεοχάρη για τους αρχαίους ναούς της Αθήνας οι οποίοι μετατράπηκαν σε εκκλησίες. Ο Γιάννης Θεοχάρης έχει ολοκληρώσει σπουδές - πτυχίο, μεταπτυχιακό και διδακτορική διατριβή - στην Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, αποκτώντα...
Jun 16, 2022•23 min•Ep 34•Transcript available on Metacast Τα τελευταία χρόνια η Κυψέλη έχει ξαναγίνει πόλος έλξης: οι πλατείες της είναι και πάλι γεματές ζωή, τα ενοίκια καλπάζουν, μικρές επιχειρήσεις τολμούν να ανοίξουν εκεί που μέχρι πριν λίγα χρόνια η εικόνα ήταν αυτή της εγκατάλειψης. Πώς ήταν η Κυψέλη τις περασμένες δεκαετίες; Και πώς τη βλέπει σήμερα ένα κορίτσι που κάποτε μεγάλωσε εκεί;
Jun 09, 2022•25 min•Ep 33•Transcript available on Metacast Τον γνώρισα πριν από ακριβώς 20 χρόνια, το 2002, σε ένα αρχαιολογικό συνέδριο στην Οξφόρδη, με θέμα Excavating Classical Culture. Ο Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν, διδάσκων τότε στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, διηύθυνε την ανασκαφή στη Σκάλα Ωρωπού, ένα παραθαλάσσιο χωριό της βορειοανατολικής Αττικής. Η εισήγησή του για τα ευρήματα της ανασκαφής αυτής είχε τη δομή και το σασπένς αστυνομικού μυθιστορήματος. Τι είχε φέρει πραγματικά στο φως η σκαπάνη στον Ωρωπό; Και τι μαρτυρούσαν τα ευρ...
Jun 02, 2022•27 min•Ep 32•Transcript available on Metacast Αν ρωτήσουμε έναν Αθηναίο να μας πει το όνομα ενός Αθηναίου της κλασικής εποχής ή να αναφέρει ένα κτίριο της εποχής του Περικλή, θα παίρναμε αρκετές σωστές απαντήσεις. Αν η ερώτηση αφορούσε ένα κτίριο της ρωμαϊκής εποχής, όλο και κάποιος θα σκεφτόταν την Πύλη του Αδριανού, τη Ρωμαϊκή Αγορά ή και το Μνημείο του Φιλοπάππου. Αντίθετα, αν οι ερωτήσεις αφορούσαν την ελληνιστική Αθήνα, μόνο κάποιος απόφοιτος Φιλοσοφικής Σχολής (και αν) ίσως σκεφτόταν το θέατρο του Διονύσου (έργο του Λυκούργου), τη Στο...
May 26, 2022•22 min•Ep 31•Transcript available on Metacast Η Δημοκρατία γεννήθηκε στην Αθήνα περί τα τέλη του 6ου πΧ αιώνα και διατηρήθηκε ακμαία ως το 322 πΧ με την έλευση των Μακεδόνων. Δημοκρατία σημαίνει κυριαρχία (κράτος) του συντεταγμένου λαού (δήμος) και αποτελεί το πολίτευμα των πολιτευμάτων και τη μεγαλύτερη περηφάνεια της πόλης μας κατά την αρχαιότητα. Ο σημαντικότερος ΄Ελληνας ιστορικός, o Θουκυδίδηw, γράφει στο 2.65: «ἐγίγνετό τε λόγῳ μὲν δημοκρατία, ἔργῳ δὲ ὑπὸ τοῦ πρώτου ἀνδρὸς ἀρχή». Δηλαδή, κατά τη μετάφραση Σκουτερόπουλου για τις εκδόσε...
May 19, 2022•28 min•Ep 30•Transcript available on Metacast Πλήθος από αγγεία και γλυπτά της Αρχαίας Αθήνας αναπαριστούν τον αγαπημένο φίλο του ανθρώπου: το σκύλο. Μία αττική ερυθρόμορφη χους των μέσων του 5ου πΧ αιώνα απεικονίζει ένα σκυλάκι μαλτέζ κάτω από ένα κρεμασμένο τσαμπί σταφύλια. Μία ανάγλυφη βάση ενός αγάλματος Κούρου από το 510-500 π.Χ. από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο απεικονίζει τη μονομαχία ενός σκύλου και μιας γάτας. Πέρα από την Τέχνη, όμως, η ανασκαφές σε περιοχές της Αττικής μαρτυρούν πώς από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού οι κάτοικοι τ...
May 12, 2022•21 min•Ep 29•Transcript available on Metacast Μπορούμε να ανακαλύψουμε την εξέλιξη της πόλης μέσα από τις ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου που γυρίστηκαν με φόντο την Αθήνα; Πώς το αστικό σκηνικό γίνεται «συμπρωταγωνιστής» των ηρώων στις περιπέτειές τους; Ποιοι δρόμοι έχουν υπάρξει φυσικό σκηνικό για τα γυρίσματα και ποια σπίτια άνοιξαν τις πόρτες τους για να υποδεχτούν κινηματογραφικά συνεργεία; Υπάρχουν χώροι που κατέγραψε η κάμερα και παρά το πέρασμα των χρόνων στέκουν ακόμα στα ίδια σημεία; Η Αγιάτη Μπενάρδου και ο δημιουργός...
May 05, 2022•26 min•Ep 28•Transcript available on Metacast Aπό την εσώκλειστη καταπιεσμένη Μάρθα Βούρτση στα «Κίτρινα Γάντια», την Κατερίνα Γώγου στο «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα», η οποία υπομένει τον ενοχλητικό αδερφό της κυρίας Κοκοβίκου, μέχρι τη Μάρθα Καραγιάννη στο «Μια Κυρία στα Μπουζούκια», η οποία πραγματοποιεί το διακαή της πόθο να γίνει η κυρία στη θέση της κυρίας της, οι υπηρέτριες της αθηναϊκής αστικής τάξης δεν υπηρέτησαν μόνο τα εύπορα σπίτια, αλλά και ένα σωρό κοινωνικά στερεότυπα. Η κοινή αντίληψη, ίσως λόγω του κινηματογράφου, είναι...
Apr 28, 2022•37 min•Ep 27•Transcript available on Metacast Ο Απόστολος Παύλος φτάνει στην Αθήνα από τη Βέροια. Τι τον προσείλκυσε στην Αθήνα και ποια ήταν η εντύπωσή του από την πόλη; Πώς τον υποδέχτηκαν οι Αθηναίοι; Και τι γνωρίζουμε για τα «ξένα δαιμόνια», το βωμό του Αγνώστου Θεού και τη διδασκαλία στον Άρειο Πάγο; Ο αρχαιολόγος με ειδίκευση στην ρωμαϊκή αρχαιολογία, Σωκράτης Κουρσούμης, εξηγεί στην Αγιάτη Μπενάρδου την απήχηση της διδασκαλίας του Παύλου στην Αθήνα και την κληρονομιά που άφησε στους Αθηναίους.
Apr 21, 2022•26 min•Ep 26•Transcript available on Metacast Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την ιστορικό Μάρθα Βασίλη για τους αγώνες των γυναικών για την διεκδίκηση τoυ δικαιώματός τους να αποφασίζουν οι ίδιες για το σώμα τους. Το καλοκαίρι του 1986 ψηφίζεται από την Ελληνική Βουλή ο Νόμος 1607 «για την υγεία της γυναίκας και την τεχνητή διακοπή της κύησης». Οι αμβλώσεις νομιμοποιούνται, αναγορεύονται σε ιατρική πράξη, καθορίζονται οι όροι διεξαγωγής τους και προβλέπεται η οικονομική κάλυψή τους από τα ασφαλιστικά ταμεία. Υπουργός Υγείας, ο Γιώργος Γεννημα...
Apr 14, 2022•26 min•Ep 25•Transcript available on Metacast Στους Αχαρνείς του Αριστοφάνη εντοπίζουμε μία αναφορά στη δήθεν λαχανοπώλισσα μητέρα του Ευριπίδη όταν ο Δικαιόπολις εκφράζειτην επιθυμία να προμηθευτεί από τον Ευριπίδη άγρια λάχανα. Οι δε Εκκλησιάζουσες κλείνουν με ένα τρομερό φαγοπότι, στο οποίο προσφέρονται λαχταριστές πολυτελείς τροφές, τις οποίες ο Αριστοφάνης περιγράφει με μία μόνο λέξη, η οποία καταλαμβάνει επτά ολόκληρους στίχους. Πώς διατρέφονταν οι αρχαίοι Αθηναίοι; Τι έτρωγαν και τι έπιναν, και πόσο διέφεραν αυτά από τις σημερινές μα...
Apr 07, 2022•26 min•Ep 24•Transcript available on Metacast