"Batık Bedel" sendromu ışığında ekonomik gidişat
Risk altındayken karar mekanizmalarımız nasıl değişiyor? Batık projelerden niçin kolayca vazgeçemiyoruz, akılsızca sürüklenebiliyoruz?
Episodes
Açık Bilinç
Güven Güzeldere ve konuklarıyla bilim ve felsefe sohbetleri.
Episodes
"Kavramsal sanat" nedir?
Kavramsal sanat, sanatın sınırlarını nasıl yeniden belirlemiştir? "Çatalda köfte heykeli" benzeri eserler, hangi koşullarda sanat olurdu? Serkan Özkaya ile sanat felsefesi serisinin üçüncü ve son bölümünde anlatıyor.
"Realist heykel" nedir?
Balmumu müzeleri, şehir müzelerindeki canlandırmalar, maketler üzerinden "bu da sanat mı?" sorusunu izlemeye devam ediyoruz. Konuğumuz, Prof. Gülçin Aksoy Özdemir ile konuşuyoruz.
"Bu da sanat mı?" ya da "Bu da mı sanat?"
Bu programla üç bölümlük yeni bir seriye başlıyoruz. Bu kez sorumuz sanat felsefesinden geliyor: Neye sanat denir, neye denmez? Niye? Hangi kıstaslarla neyin sanat olup olmadığını tartışabiliriz? Sanat felsefesi serisinin ilk bölümünde, küratör, akademisyen, ve Açık Radyo programcısı Ekmel Ertan ile konuşuyoruz.
Stresi tetikleyen nedenler ve strese karşı dayanıklılık
Stresin psikolojik etkileri neler? Stres unsurlarını nasıl yönetebiliriz? Aynı durumlar bazı insanlarda stres yaratırken bazılarında yaratmayabiliyor. Hatta aynı kişi hayatının farklı dönemlerinde birbirine eş koşullara farklı stres tepkileri verebiliyor. Yani stres konusunu, bu koşullara maruz kalan kişilerin ("öznelerin") psikolojisinden bağımsız düşünemeyiz. Travma sonrası stres bozukluğu nedir? Nasıl ortaya çıkar? Peki bazı kişilerin strese karşı dayanıklılığını ("resilience") nasıl açıklaya...
Stres fizyolojisi
Hayatımızda stres niye var? Stresin iyisi, kötüsü olur mu? Stresi ne tetikler, bedenimiz nasıl cevap verir? Hormanların stres tepkisindeki rolü nedir? Nörofizyolog Prof. Ertan Yurdakoş ile stres serimizin ikinci bölümünde konuşuyoruz.
Stres nedir, niçin ve nasıl ortaya çıkar?
Stres nedir, niçin ve nasıl ortaya çıkar? Stresin fizyolojik ve psikolojik etkileri nelerdir? Belirsizlik yalnız insanlarda değil pek çok başka canlıda da niçin strese neden olur? Üç bölümlük "stres" serimizin ilk bölümünde tartışıyoruz.
Felsefe ve bilim ilişkisi (II)
Nörobilim, zihin felsefesi için yararlı mı, gerekli mi? Felsefeciler, bilimsel verilere nasıl yaklaşmalı? Felsefe-bilim ilişkisi üzerine gerçekleştirdiğimiz ikinci programımızda Phainomena dergisinin kurucusu, felsefeci Dr. Kaan Özkan ile konuşuyoruz.
Felsefe ve bilim ilişkisi (I)
Felsefe, bilim için yararlı mı? Gerekli mi? Peki bilimin felsefeye katkısı nedir, ne olmalı? Bilim ve felsefe tarihi bize ne söylüyor? Bu hafta zihin felsefesi - nörobilim çerçevesinde iki programlık bir serinin ilk bölümünü gerçekleştiriyoruz.
Bilimde "bağlantısallık"
Bilimde "bağlantısallık" nedir? Yeni nörobilim, "yaşamdaşlık" kültürüyle nasıl bir köprü kuruyor? Beyin cerrahı ve Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi dekanı Prof. Türker Kılıç ile bağlantısallık ve yaşamdaşlığı konuşuyoruz.
ABD'de onaylanan yeni Alzheimer ilacı işe yarıyor mu?
Haziran ayında ABD'de onaylanan yeni Alzheimer ilacı işe yarıyor mu? Nasıl çalışıyor? Hangi aşamadaki hastalar için faydalı? Maliyeti ne? Nörolog Prof. Hakan Gürvit anlatıyor.
Casus yazılımlar (II)
Kişisel yazışmalarımız başkaları tarafından nasıl izlenebilir (veya izlenemez)? Bilgisayarımızı ve telefonumuzu casus yazılımlara karşı nasıl koruyabiliriz? Nelere dikkat etmeliyiz? İçinde casus yazılım barındıran bir telefon kullandığımızı nasıl anlayabiliriz? Konuğumuz Prof. Tuna Tuğcu ile casus yazılımlar üzerine olan ikinci programımızda bu tür pratik sorulara yanıt arıyoruz.
Casus yazılımlar (I)
Casus yazılım nedir, nasıl çalışır? Telefonunuzdaki yazışmalara her isteyen casus yazılımlar sayesinde ulaşabilir mi? Bilgisayar bilimci Prof. Tuna Tuğcu anlatıyor.
Freud ve Düşler
Freud'a göre düşleri nasıl yorumlayabiliriz? Düşlerin sembolik olması ne demek? Psikanaliz, düşlerin içeriği konusunda ne diyor? Dr. Talat Parman'la Freud ve Düşler
Niçin rüya görürüz?
Rüyalarımızın bir anlamı var mı? Rüyaların oluşturulması ve yorumlanmasında, beyin sapı ve korteks arasındaki ilişkiyi Prof. Hakan Gürvit ile konuşuyor, "Uyku-Rüyalar" serimize devam ediyoruz.
Rüyaların nörobilimi (I)
Konuğumuz Prof. Dr. Hakan Gürvit, nörobiyologlar ile psikanalistler arasındaki bu yaklaşım farkını rüyaların "zarfı" ile "mazrufu" arasındaki fark açısından açıklıyor. Nörobiyoloji zarf, yani rüyaları oluşturan süreç ile, Psikanaliz ise mazruf, yani rüyaların içeriğiyle ilgileniyor. Ne var ki, Freud'un Psikanalitik geleneği oluşturacak bu önemli ilk adımının ardından rüya araştırmaları bilimsel alanda giderek rüyaların fizyolojisine kayıyor.
2021'de deprem olasılığı
2021’de, yani Marmara depreminin 22. yılında, 1999'a oranla neler öğrenmiş durumdayız? Depreme daha hazırlıklı mıyız? Yeterli mi? Başka neler yapmamız gerek? Bugün itibarıyla deprem olasılığı ne, öngörüler neler? Kandilli Rasathanesi’nden Dr. Doğan Kalafat ile konuşuyoruz.
Uyku bozuklukları
Bir gece yarısı cinayet işleyen birinin, uyku bozukluğu teşhisi sayesinde beraat etme şansı var mı? Uyurken veya uyumaya çalışırken yaşadığımız sorunlar neler? Uykusuzluk, kabuslar, uykuda yürüme, bedensel ve zihinsel arızalar. Açık Bilinç’te uyku patolojileri uzmanı Prof. Derya Karadeniz Uyku-Rüyalar serisinin yedincisi.
Uyku fizyolojisi
Uyuduğumuzda bedenimizde neler oluyor? Uykunun aşamaları neler? Uyumadan yaşayabilir miyiz, ne kadar uyumalıyız, uykuyu önemli kılan şey ne? Açık Bilinç’te Prof. Ertan Yurdakoş ile Uyku-Rüyalar serisinin altıncısı...
Uyku-rüyalar serisi: Gece-gündüz ritimleri
Gece-gündüz ritimleri nedir? İçimizde bu ritimleri düzenleyen bir "biyolojik saat" mi var? Işığın uyku ve duygu durumumuz üzerindeki etkileri. Açık Bilinç’te Prof. Reşit Canbeyli ile Uyku-Rüyalar serisinin beşinci bölümü…
Bilişsel bilinçdışı
Bilişsel bilinçdışı nedir? Freud'un bilinçdışı kavramıyla ortak yanları, farkları neler? İçimizde saklı bir bilgisayar mı var? Bilinçdışımız neler yapmamızı mümkün kılıyor? Açık Bilinç’te Uyku-Rüyalar serisinin dördüncü bölümü...
Bilinçdışı ve Freud
Bilinçdışı nedir? Bu kavram Freud ile mi ortaya çıktı? Bilinçaltı mı, bilinçdışı mı? Bilişsel bilimin araştırdığı bilinçdışı, Psikanaliz'deki kavramla aynı mı? Açık Bilinç’te uyku-rüyalar serisinin üçüncüsü.
Uyku ve rüyalar (II)
Uykunun bir işlevi var mı, gerekli mi? Uyumazsak ne olur? Rüyaların uykuyla ilişkisi ne? İnsan rüya gören tek canlı mı? Uyku araştırmaları Tıp alanında nasıl meşrulaştı? Açık Bilinç’te uyku ve rüyalar serisinin ikinci bölümü...
Uyku ve rüyalar
Bu hafta, çok ilginç ve renkli sorular ele alacağımız yeni bir seriye başlıyoruz: Uyku ve Rüyalar. Açık Bilinç’te, Fizyoloji, Nörobilim, Psikanaliz, Psikoloji ve Felsefe açısından, "gece hayatımız".
Ev hayvanlarının gözünden insanlar
Ev hayvanları bizi, bizim onları anladığımızdan daha iyi anlıyor olabilir mi? Kedilerin, köpeklerin bakış açısıyla insanlar. Açık Bilinç’te veteriner hekim, ve hayvan refahı ve davranışları uzmanı Doç. Dr. Yasemin Salgırlı Demirbaş ile konuşacağız.
Evcilleşen tilkiler
Tilkiler evcilleşebilir mi, tilkiden "ev hayvanı" olur mu? Köpeklerin evrimsel tarihi ve insanlarla ilişkisi, tilkilerden ne şekilde farklı? Açık Bilinç’te, 40 senelik büyük bir Sovyet projesinin hikayesi.
Hayvanlar, insanlar ve “Türlerin Yaşam Hakkı”
Hayvan hakları nedir, neden gereklidir, niçin toplumsal bir mesele olarak görülmeli? Hayvan sömürüsü, iklim, ekoloji, veganlık. Hayvan-insan ilişkileri serisinin 5. bölümünde, “Türlerin Yaşam Hakkı” programının yapımcıları Işıl Karaelmas ve Melike Dirikoç konuk oluyor.
Destek özel: İsviçre çakısı Açık Radyo
Açık Radyo'nun Dinleyici Destek Şenliği sürüyor. Bu seneki temamız: Farkındalık. Açık Bilinç’te, destek haftasında, komplo kurgularından radyonun işlevlerine ve dinleyici yorumlarına uzanan bir program yapacağız.
Türcülük
Diğer ayrımcı tutumlarla benzerlikleri, farkları neler? Türcülük, hayvanların hangi nitelikleri üzerinden savunuluyor? Sorunları neler? Açık Bilinç’te hayvan-insan ilişkileri serisine bu 4. bölümle devam ediyoruz.
Makine-hayvanlar?
Hayvanlar birer makine mi? Bu iddia nereden ve niçin çıktı, ne anlama geliyor? Makine-hayvanlar görüşünün felsefi ve ahlaki sonuçları neler; bu kimler açısından "kullanışlı" bir görüş? Açık Bilinç’te hayvan-insan ilişkileri serisine bu üçüncü bölümle devam ediyoruz.