In 2040 zijn er vier keer zoveel 100-jarigen in Nederland dan nu. Hoe blijven we fit en zelfstandig? In deze serie maak je kennis met wetenschappers die op zoek zijn naar de formule voor een gezond leven. In deze eerste aflevering Roel Vermeulen (Universiteit Utrecht): Hij onderzoekt hoe de wetenschap ons kan helpen gezonde keuzes te maken en ontwikkelt digitale steden die voorspellen of dat echt werkt. Deze serie is gemaakt door de Universiteit van Nederland met ondersteuning van het Inst...
Dec 15, 2024•17 min•Transcript available on Metacast Volgens ruimtebioloog Angelo Vermeulen van de TU Delft, zal de mensheid ooit emigreren naar de kosmos. Maar hoe planten we ons daar voort? Je hoort het in deze podcastaflevering. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Dec 11, 2024•12 min•Ep 681•Transcript available on Metacast Het is bijna kerst en dat betekent: volop kerstreclames op tv. Schattige hondjes, volle tafels, cadeaus - we weten dat reclames ons proberen te verleiden en toch trappen we er massaal in. Communicatiewetenschapper Ivar Vermeulen (Vrije Universiteit Amsterdam) onthult welke trucs worden ingezet om jou toch wéér een product te verkopen Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Dec 08, 2024•11 min•Ep 680•Transcript available on Metacast Ons water in slootjes en meertjes is hartstikke voedzaam. Goed nieuws, zou je denken. Maar nee: slécht nieuws. Want juist doordat ons oppervlaktewater hartstikke rijk is aan voedingsstoffen gaat het hartstikke mis met ons ecosysteem. Dat raakt namelijk helemaal uit balans. Het goede nieuws is: we kunnen er wat aan doen. En dat deden we op Lowlands. Daar ging waterwetenschapper Rosan van Halsema van de Universiteit Twente, samen met collega’s van het Nederlandse Instituut voor Ecologie én samen m...
Dec 04, 2024•8 min•Ep 679•Transcript available on Metacast Zweet, pus, oorsmeer, speeksel. Bah! Ons lichaam produceert een scala aan lichaamssappen. Hoewel de meeste mensen tegenwoordig walgen van deze sappen, is dat niet altijd zo geweest. Deze sappen hebben namelijk allerlei nuttige toepassingen. Wist je dat urine vroeger werd gebruikt om wol te wassen? Of dat oorsmeer een antibacteriële werking heeft? Volgens medisch historicus Ruben Verwaal van het Erasmus MC is het daarom tijd voor eerherstel. Met een bakje oorsmeer en een potje urine op zak, daagt...
Dec 01, 2024•13 min•Ep 678•Transcript available on Metacast Een draak met het hoofd van je schoonmoeder - dat klinkt gek, maar in je dromen zou je zo'n draak prima tegen kunnen komen. Wie weet vlieg je dan wel gewoon weg, of heb je superkrachten. Best raar eigenlijk, dat we in onze dromen kunnen doen wat we maar willen. Slaaponderzoeker Christa van der Heijden (Universiteit van Amsterdam) legt uit wat er in onze hersenen gebeurt als we slapen. Wil je meer horen over slaap? Klik hier en luister alles dat we in 10 jaar over dit onderwerp maakten. Zie het p...
Nov 27, 2024•11 min•Ep 677•Transcript available on Metacast Het gaat hier dus niet om plantaardige kaasjes, maar om kaas die lijkt op koeienkaas, smelt als koeienkaas, smaakt als koeienkaas, zonder dat er ook maar één koe of ander dier aan te pas komt. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit zijn erin geslaagd zo'n kaasje te maken. De eiwitten van de kaas zijn gemaakt door gisten. Je kan deze mozarella op dit moment nog nergens op de wereld kopen, maar grote kans dat je hem in de toekomst wel gaat eten. Levensmiddelentechnoloog Etske Bijl (Wageningen...
Nov 24, 2024•11 min•Ep 676•Transcript available on Metacast Op de Europese ranglijst van overspannenheid staat wij, nuchtere Hollanders, op de 5de plek. Meer dan een miljoen Nederlanders loopt jaarlijks het risico op een burn-out en twee op de drie doktersbezoeken gaan over: stress. En we weten inmiddels veel over stress, maar wat precies de oorzaak is dat zoveel mensen last hebben van ziekmakende langdurige of chronische stress, daar hebben we nog altijd geen goede verklaring voor. Het lijkt er sterk op, dat we tot nu toe een heel belangrijk deel van de...
Nov 20, 2024•12 min•Ep 675•Transcript available on Metacast De aarde warmt op en dus moet de uitstoot van CO2 omlaag. Dat gaat alleen niet zo snel en in de tussentijd zitten we wel met teveel CO2 in de lucht. Wat nou als je dat in de grond kan stoppen, onder de Noordzee? Geoloog Anne Pluymakers (TU Delft) legt uit hoe je dat veilig kan doen - zonder aardbevingen of lekkages. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Nov 17, 2024•10 min•Ep 674•Transcript available on Metacast Roken, superslecht? Ja natuurlijk! Maar een vape of e-sigaret roken is geen haar beter. Sterker nog, vapes zijn niks anders dan de zoveelste truc van de tabaksindustrie om ons nicotineverslaafd te maken en te houden. Longarts Sophie Cohen van de Universiteit Utrecht en longpatholoog Danielle Cohen van de Universiteit Leiden leggen je in deze podcast haarfijn uit waarom je er niet -nee echt niet- mee moet beginnen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Cal...
Nov 13, 2024•12 min•Ep 673•Transcript available on Metacast Armoede is een groeiend probleem in Nederland. En wetenschappers die armoede onderzoeken snappen vaak niet wat er speelt bij hun eigen doelgroep. Latifa Abidi van Maastricht University is daarom een initiatief gestart waarbij onderzoekers samenwerken met mensen die dagelijks geldzorgen ervaren. Het doel: betere grip en aanpak van armoede in ons land. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Nov 10, 2024•10 min•Ep 672•Transcript available on Metacast Je neemt een placebo - een soort fopmedicijn - en tóch voel je je beter. Het is geen verzinsel, maar een gevolg van dat onze hersenen altijd dingen leren. Zo zijn er zelfs (atrose)patiënten die na een nep-knie-operatie net zo goed herstelden als mensen die een echte operatie hebben gehad. Hoe dat kan legt gezondheidspsycholoog Andrea Evers (Universiteit Leiden) uit in deze aflevering. 645: Hoe weet een medicijn waar het heen moet https://open.spotify.com/episode/6Mbq9jbl1QfpF84DabUCY2?si=ed1f627...
Nov 06, 2024•10 min•Ep 671•Transcript available on Metacast Als al het ijs van Antarctica smelt, stijgt de zeespiegel 57 meter. Dat zou Nederland bijna volledig onder water zetten. Gelukkig verwachten we niet dat de hele Zuidpool verdwijnt, maar... de Zuidpool is wel degelijk aan het smelten. Lange tijd dachten wetenschappers dat dit onmogelijk was: de Zuidpool leek onaantastbaar. Dat blijkt toch anders. Sophie de Roda Husman van de TU Delft onderzoek hoe het écht zit en legt uit dat één afbrekende ijsplaats een reeks aan gebeurtenissen in gang zet die h...
Nov 03, 2024•13 min•Ep 670•Transcript available on Metacast Neanderthalers waren harig, barbaars en onderontwikkeld. Dat is ongeveer hoe wij over ze denken. En ‘wij’ dat zijn dan de ‘homo sapiens’, de wijze denkende mens, wél slim genoeg om te overleven. Archeoloog Gerrit Dusseldorp van Universiteit Leiden legt in deze aflevering de twee neefjes naast elkaar: de homo sapiens versus neanderthaler. En spoiler: zo verschillend zijn we niet. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/pr...
Oct 30, 2024•13 min•Ep 669•Transcript available on Metacast Het Noorderlicht is de laatste tijd vaker te zien in Nederland, en dat blijft zo in 2024 en 2025. Dit spectaculaire natuurverschijnsel komt door een zonnecyclus die elke 11 jaar een piek bereikt. Maar wist je dat de veroorzaker van dit prachtige fenomeen ook gevaarlijk kan zijn? Aardwetenschapper Lennart de Graaf (Universiteit Utrecht) legt in deze aflevering uit hoe zonnestormen, die het Noorderlicht veroorzaken, veel meer invloed hebben dan je denkt. In 1967 was de Derde Wereldoorlog er bijna ...
Oct 27, 2024•12 min•Ep 668•Transcript available on Metacast Stel je voor: een muis die recht op de klauwen van een kat afrent of een rups die ineens omhoog klimt in een boom om daar te sterven… Het klinkt bizar, maar bij deze dieren is de controle volledig overgenomen door een virus of parasiet. Wetenschapper Vera Ros van de Wageningen Universiteit onderzoekt deze zombie-beesten en hun indringers. Want ook al lijkt het op science fiction, zoals in The Last of Us- het is het echt! Gelukkig gebeurt dit niet bij mensen... toch? 604: Waarom kom je nooit van ...
Oct 23, 2024•10 min•Ep 667•Transcript available on Metacast Waar denk jij aan als je aan een ster denkt? Een lichtbol waarschijnlijk, maar weet je ook waar die van gemaakt is? Sterrenkundige Marijke Haverkorn (Radboud Universiteit Nijmegen) laat aan de hand van een suikerspin zien hoe een ster ontstaat. Leuker nog: ze legt uit hoe je voorspelt waar een ster gaat ontstaan. Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/unive...
Oct 20, 2024•10 min•Ep 666•Transcript available on Metacast Nederland liep in de jaren negentig voorop om natuurbeleid op Europees niveau in te richten. Want een trekvogel ziet helemaal geen grenzen. Sindsdien dragen de best beschermde natuurgebieden het stempel 'Natura 2000'. Maar dat stempel blijkt in Nederland vaak een loze huls. De afgelopen twintig jaar hebben we succesvol geprobeerd de kantjes er vanaf te lopen. Door bijvoorbeeld landbouwgrond ook natuurgebied te noemen. Raoul Beunen, milieuwetenschapper aan de Open Universiteit, weet wie daar de d...
Oct 16, 2024•10 min•Ep 665•Transcript available on Metacast In Rare Jongens bekijken historicus Olivier Hekster (Radboud Universiteit) en Merijn Doggen onze tijd door de bril van de Romeinen. In deze aflevering reizen we naar Amerika waar binnenkort verkiezingen zijn. In hoeverre lijken die op de verkiezingen die de Romeinen hielden? Welke campagnestrategie hadden ze? Kon je een kandidaat ook 'endorsen'? En...huh... hebben de Romeinen hun capitol ook ooit bestormd? Allemaal vragen waar je antwoord op krijgt deze aflevering. Meer Rare Jongens vind je op S...
Oct 15, 2024•20 min•Transcript available on Metacast Heb jij weleens moeite met het aanleren van nieuwe dingen? Taalwetenschappers Monique Flecken en Rosa Zaaijer (Universiteit van Amsterdam) kunnen je daar misschien bij helpen! Zij onderzoeken hoe taal, en zelfs willekeurige woorden, je kunnen helpen om sneller en beter te leren. Op Lowlands deden ze dit met een uniek experiment... linedancen! Kunnen woorden als 'gol' en 'zam' ervoor zorgen dat je de dansmoves beter onthoudt? Ze zoeken het uit in deze gloednieuwe aflevering. Dus trek je cowboylaa...
Oct 13, 2024•10 min•Ep 664•Transcript available on Metacast Eiwitshakes, pre-workout drankjes en eiwitsupplementen. In de sportschool kan het niet gek genoeg als het gaat om extraatjes om beter te sporten. Maar hebben die shakes en supplementen wel nut? Of is het eigenlijk grote onzin? Mirwais Mehrab, sportarts i.o. aan de Universiteit Utrecht, legt het uit. (spoiler: atleten kunnen er baat bij hebben, maar voor de casual sporter is het allemaal overbodig). 557: De perfecte work-out volgens de wetenschap (in 10 minuten): https://open.spotify.com/episode/...
Oct 09, 2024•8 min•Ep 663•Transcript available on Metacast Een goede baan, een groot huis of de beste cijfers - we willen allemaal succesvol zijn. Maar kun je succes echt afdwingen door hard te werken of speelt geluk een grotere rol? Socioloog Thijs Bol (UvA) onderzoekt hoe wij naar succes kijken en welke gevolgen prestatiedruk heeft. Dit doet hij met proefpersonen op een plek waar je het misschien niet zo snel zou verwachten: op Lowlands! 00:00 Kun je succes afdwingen? 00:50 Waarom experimenteren op Lowlands? 01:26 Prestatiedruk bij jongeren 02:01 Gevo...
Oct 06, 2024•13 min•Ep 662•Transcript available on Metacast Is het je ook wel eens opgevallen dat in de meeste porno filmpjes steeds weer dezelfde personages opduiken? Het stoute schoolmeisje, of bijvoorbeeld de 'BBC' oftewel 'the big black cock'? Dat is niet zomaar, vertelt cultureel socioloog Samira van Bohemen (Erasmus Universiteit) in deze podcast. Zulke stereotypes zitten namelijk ontzettend diep verankerd in onze cultuur. En het gekke is: dat is soms best prettig. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Califo...
Oct 02, 2024•12 min•Ep 661•Transcript available on Metacast Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland Iedere cel in je lichaam heeft een functie: van een niercel tot een hersencel, en natuurlijk de zaad- en eicellen. En eenmaal een niercel, of eicel, dan wordt het geen andere cel meer. Tot nu, want in het lab kunnen wetenschappers van een huidcel, een andere cel maken. Zoals bijvoorbeeld een ...
Sep 29, 2024•9 min•Ep 660•Transcript available on Metacast Als je om je heen kijkt in de wereld zie je oorlog, aanslagen en genocide. Het is van nu en van alle tijden. Maar hoe afschuwelijk een conflict ook is, hoe massaal mensenrechten over en weer geschonden worden, uiteindelijk stopt een oorlog en moet je als voormalige vijanden samen verder. Hoe ‘verzoen’ je je met je vijand? En is verzoening altijd mogelijk na oorlog of conflict? Lorena de Vita legt het je uit in deze aflevering. Zij is historicus op het gebied van internationale betrekkingen aan d...
Sep 25, 2024•14 min•Ep 659•Transcript available on Metacast Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland Boomers, zoomers, millennials en xennials. We vinden het heerlijk om elkaar in te delen in generaties. Maar zegt de generatie waartoe je behoort echt iets over je identiteit? En bestaan deze labeltjes volgens de wetenschap eigenlijk wel? We vragen het gen-x’er Bram Peper. Socioloog aan Tilbur...
Sep 22, 2024•8 min•Ep 658•Transcript available on Metacast Per jaar krijgen 14.000 mensen in Nederland de diagnose longkanker en 11.000 mensen overlijden eraan per jaar. Een onderzoek van slechts een paar minuten kan ervoor zorgen dat veel minder mensen aan die ziekte sterven. Top! Allemaal door de scan zou je zeggen, maar zo werkt het niet. Door onderzoek van Heineken Young Scientists Award-winnaar Kevin Ten Haaf (Erasmus MC) weten we nu wie we wel en wie we niet moeten checken op longkanker, zodat mensen niet onnodig door de medische molen h...
Sep 18, 2024•10 min•Ep 657•Transcript available on Metacast Universiteit van Nederland komt naar Carré! Op 28 oktober vieren we onze 10 verjaardag met een speciale voorstelling: Wat als de tijd stopt? Tickets: https://carre.nl/voorstelling/universiteit-van-nederland Het aantal cosmetische ingrepen groeit razendsnel. In de laatste tien jaar gingen we van zo'n 14 miljoen naar 35 miljoen behandelingen, meer dan een verdubbeling. Sociaal wetenschapper Anne-Mette Hermans van de Tilburg University onderzoekt welke invloed deze toename heeft op jongeren. Zij gr...
Sep 15, 2024•13 min•Ep 656•Transcript available on Metacast 5 november zijn de verkiezingen in de VS: wordt het Trump of toch Harris? De Amerikanen en de rest van de wereld wachten gespannen af. Toch is er één man die het NU al denkt te weten. Wetenschapper Allan Lichtman voorspelt de uitslag van de verkiezingen al jaren goed. Hij voorzag zelfs dat Trump zou winnen in 2016. Ook dit jaar heeft hij weer een voorspelling gedaan. De grote vraag is: krijgt hij gelijk? We vragen politicoloog André Krouwel (Vrije Universiteit Amsterdam) hoe aannemelijk zijn voo...
Sep 13, 2024•11 min•Ep 655•Transcript available on Metacast Casper van der Kooi (Rijksuniversiteit Groningen), winnaar van de Heineken Young Scientists Award, is gefascineerd door de kleurrijke wereld van bloemen. Elke bloem heeft weer een andere prachtige kleur. Casper onderzoekt hoe deze bloemen aan hun kleuren komen. En hoe ze daarmee de aandacht van bestuivers trekken. Welke kleuren hebben meer kans van slagen op het krijgen van nakomelingen? 527: Hoe zorgen kleine bloemen ervoor dat de dijk niet breekt? https://open.spotify.com/episode/2GHX7kBfJV3YX...
Sep 11, 2024•10 min•Ep 654•Transcript available on Metacast 
