Liczenie głosów po wtorkowych wyborach jeszcze trwa, ale i tak sporo już wiemy. Chociaż okoliczności były dla Republikanów wymarzone – wysoka inflacja, nisko oceniany prezydent, rosnąca przestępczość – nadzieje na wielki sukces spełzły na niczym. Większość w Izbie Reprezentantów zapewne uda się im uzyskać, ale nawet jeśli tak się stanie, przewaga będzie niewielka. A to oznacza kłopoty dla nowego spikera Izby Reprezentantów, który będzie uzależniony od głosów najbardziej radykalnych członków repu...
Nov 12, 2022•1 hr 8 min•Transcript available on Metacast Dziś zapraszamy was na odcinek wyjątkowy – i to nie tylko dlatego, że publikujemy go w poniedziałek. W sobotę spędziliśmy łącznie ponad 6 godzin na płycie lokalnego lotniska w Latrobe, w zachodniej Pensylwanii, gdzie odbył się wiec poparcia dla republikańskich kandydatów z tego stanu: Douga Mastriano i Mehmeta Oza. Główną atrakcją był jednak – nie ma co do tego wątpliwości – eksprezydent Donald Trump, który przyleciał do Latrobe swoim „Trump Force One”. W tym odcinku opowiemy wam cośmy na wiecu ...
Nov 07, 2022•36 min•Transcript available on Metacast Podkast amerykański jest jednym z patronów medialnych 13. edycji American Film Festival, która od 8 do 13 listopada tego roku odbędzie się we Wrocławiu, zaś w wersji online od 8 do 20 listopada. Z tej okazji w dzisiejszym odcinku omawiamy kilka filmów dokumentalnych, które możecie obejrzeć na festiwalu, a także dwa filmy Roberta Altmana z pierwszej części retrospektywy tego reżysera, zaplanowanej na tę i przyszłoroczną edycję AFF. Opowiadamy o „Buntowniczce Rosie Parks” (reż. Johanna Hamilton, Y...
Nov 05, 2022•1 hr 3 min•Transcript available on Metacast Dziś podsumowanie przedwyborcze z którego dowiecie się o co toczy się rywalizacja, które wyścigi są kluczowe, jak wyglądają strategie obu partii, jacy są najważniejsi, najciekawsi (ale i najdziwniejsi) kandydaci do fotela gubernatora czy sekretarza stanu, do Izby Reprezentantów i do Senatu. Zapraszamy was na przegląd kraju: przechodzimy z zachodu na wschód, od Alaski po Wisconsin. Dowiecie się dlaczego w zdawałoby się bezpiecznych „niebieskich” stanach –Oregonie, Waszyngtonie i Kalifornii – sfru...
Oct 29, 2022•1 hr 23 min•Transcript available on Metacast Polityka zagraniczna zwykle nie odgrywa w wyborach tak ważnej roli jak sprawy wewnętrzne. W przypadku nadchodzących wyborów w USA sprawy zaangażowania w świecie przebijają się jednak do kampanii. A jako że mowa o wciąż najpotężniejszym militarnie państwie globu, to także my powinniśmy się tym dyskusjom przysłuchiwać. I tak Kevin McCarthy – lider Republikanów w Izbie Reprezentantów – postawił dalszą pomoc dla Ukrainy pod znakiem zapytania. Stwierdził, że jeśli jego partia odzyska kontrolę nad Izb...
Oct 22, 2022•52 min•Transcript available on Metacast Do wyborów w połowie kadencji został niecały miesiąc. Omawialiśmy już losy różnych kandydatów Partii Republikańskiej, ich słabości, a także poważne spory wewnątrzpartyjne. Dziś koncentrujemy się na Demokratach, dla których ostatnie miesiące były jak przejażdżka kolejką górską – po ostrym zjeździe przed kilkoma miesiącami, wyrok Sądu Najwyższego znoszący ogólnokrajowe prawo do przerywania ciąży zmienił dynamikę kampanii. Skazywani na pożarcie Demokraci nagle dostrzegli szansę na podjęcie walki – ...
Oct 15, 2022•1 hr 6 min•Transcript available on Metacast W październiku 1962 roku świat wstrzymał oddech: przez trzynaście dni Stany Zjednoczone i Związek Radziecki znalazły się o włos od wybuchu wojny nuklearnej, która najpewniej obróciłaby świat w gruzy. W powszechnie znanej wersji tamtych wydarzeń prezydent John F. Kennedy wykazał się nadzwyczajnymi umiejętnościami: był stanowczy, ale rozważny; oparł się zarówno bezmyślnym wojskowym, którzy parli do użycia siły, jak i tchórzliwym dyplomatom, którzy woleli ustąpić Sowietom. W ostatecznym rozrachunku...
Oct 08, 2022•1 hr 4 min•Transcript available on Metacast O tym, że amerykańskie społeczeństwo jest głęboko podzielone nie trzeba nikogo przekonywać. Odsetek Republikanów mających „bardzo negatywną opinię” o Demokratach wzrósł z 21 procent w roku 1994 do 62 procent obecnie. Nieco ponad połowa Demokratów ma równie negatywne zdanie o Republikanach, chociaż jeszcze w 1994 roku było to jedynie 17 procent. Coraz częściej za największe zagrożenie dla bezpieczeństwa kraju Amerykanie uznają nie wpływy innych państw, ale właśnie swoich rodaków. Zwolennicy obu p...
Oct 01, 2022•1 hr 8 min•Ep 104•Transcript available on Metacast Dziś odwiedzamy Alaskę, o której w doniesieniach z USA rzadko słychać, a szkoda, bo tamtejsza polityka jest wyjątkowo pokręcona – a przez to wyjątkowo ciekawa. Opowiadamy nieco o historii tego stanu, o jego niezależnym rysie, mieszance libertarianizmu i progresywizmu, i o politykach, którzy reprezentują Alaskę w Waszyngtonie, czyli jak to się mówią tamtejsi mieszkańcy: „na zewnątrz”. Opowiadamy o potężnych alaskańskich dynastiach politycznych, Begichów i Murkowskich, a także o Sarze Palin, która...
Sep 24, 2022•1 hr 2 min•Transcript available on Metacast Ostatnie prawybory tego sezonu za nami, znamy już wszystkich kandydatów i wszystkie kandydatki obu partii na gubernatorów, do Izby Reprezentantów i do Senatu, więc najwyższy czas na jakieś podsumowanie. Dziś zajmiemy się Republikanami – i tym, kto krzyżuje plany Mitcha McConnella. Na przykładzie porażki Liz Cheney w Wyoming opowiemy wam o walce trumpistów z antytrumpistami. Odpowiemy na pytanie czy wsparcie Donalda Trumpa rzeczywiście zawsze gwarantowało wygraną, jak zwycięstwo w prawybora...
Sep 17, 2022•1 hr 9 min•Transcript available on Metacast Wracamy po przerwie wakacyjnej i zapraszamy na pierwszy odcinek nowego sezonu, w którym opowiemy o najważniejszym wydarzeniu minionego miesiąca: 8 sierpnia agenci FBI przez dziewięć godzin przeszukiwali Mar-a-Lago, rezydencję Donalda Trumpa w Palm Beach na Florydzie, w poszukiwaniu poufnych, tajnych i ściśle tajnych dokumentów, które były prezydent zabrał opuszczając Biały Dom. Bezprecedensowe przeszukanie było skutkiem wielomiesięcznych prób polubownego odzyskania dokumentacji podejmowanych prz...
Sep 10, 2022•1 hr 4 min•Transcript available on Metacast Tym razem oddajemy w Wasze uszy odcinek wyjątkowy – setny i kończący drugi sezon podkastu. Po 99 nagraniach, w których mówiliśmy amerykańskim społeczeństwie, polityce i historii, tym razem z roli opowiadających przechodzimy do roli odpowiadaczy. W rolę pytającego wciela się z kolei wyjątkowy gość – pisarz, autor polarnych powieści kryminalnych, a prywatnie fan „Podkastu amerykańskiego” – Wojciech Chmielarz, autor podkastu „Zbrodnia na poniedziałek”. Bardzo Wojtkowi dziękujemy. Rozmawiamy o „kuch...
Aug 06, 2022•1 hr 22 min•Transcript available on Metacast W dzisiejszym odcinku polecamy wam trzy książki o Stanach Zjednoczonych, które ukazały się niedawno lub ukażą się lada chwila. Nicholas Kristof, Sheryl WuDunn, "Biedni w bogatym kraju. Przebudzenie z amerykańskiego snu" (tłum. Anna Gralak, Czarne 2022). Małżeństwo laureatów Pulitzera na przykładzie mieszkańców jednego miasteczka w Oregonie pokazuje jak łatwo w Stanach zrobić nieostrożny krok i „spaść z liny” względnego bezpieczeństwa socjalnego. I jak powrót do normalnego życia” jest dla większo...
Jul 30, 2022•1 hr 12 min•Transcript available on Metacast W czerwcu teksańska Partia Republikańska urządziła konwencję i przyjęła swój program: 40 stron od których włos się jeży na głowie. Teksańscy Republikanie nie uznają Bidena za legalnie wybranego prezydenta, wzywają do wystąpienia z ONZ, zniesienia podatku dochodowego i płacy minimalnej, zakazu finansowania szybkiej kolei i edukacji seksualnej. Nie istnieją osoby transpłciowe, a homoseksualizm jest „nienormalnym wyborem”. Słowo „Bóg” pojawia się osiemnaście razy, demokracja raz. Najlepsze jednak n...
Jul 23, 2022•54 min•Transcript available on Metacast Prezydent John F. Kennedy w smokingu spogląda na stojącą obok młodą dziewczynę. Ta, nieco onieśmielona, ale uśmiechnięta patrzy prosto w obiektyw. Zdjęcie jakich wiele, niespecjalnie przyciąga uwagę. Ciekawe staje się dopiero wówczas, gdy wiemy kto na nim jest. Kobieta z fotografii to Nancy D’Alesandro, która za dwa lata zostanie Nancy Pelosi. Niecałe pół wieku później, w 2007 roku, będzie pierwszą w dziejach Stanów Zjednoczonych kobietą na stanowisku spikera Izby Reprezentantów, czyli trzecią o...
Jul 16, 2022•1 hr 22 min•Transcript available on Metacast Zapraszamy na kolejny odcinek o partyjnych prawyborach, które toczą się w Partii Republikańskiej i Partii Demokratycznej. Dowiecie się jak idzie Donaldowi Trumpowi vendetta przeciw tym Republikanom, którzy go „skrzywdzili”: gubernatorowi i sekretarzowi stanu w Georgii (którzy nie chcieli dla niego odwrócić wyniku wyborów prezydenckich) oraz Liz Cheney, kongresmence z Wyoming (która wiceprzewodniczy komisji do zbadania okoliczności wydarzeń z 6 stycznia). Opowiemy wam o tym, czy trumpizm naprawdę...
Jul 09, 2022•56 min•Transcript available on Metacast Chociaż w tym odcinku mówimy wiele o Donaldzie Trumpie to tak naprawdę głównym bohaterem nie jest on, lecz amerykańska demokracja, dla której były prezydent i jego zwolennicy wciąż stanowią wielkie zagrożenie. Właśnie mija rok od powołania specjalnej Komisji Izby Reprezentantów ds. zbadania ataku na Kapitol 6 stycznia. Republikanie w Izbie chcieli oddelegować do niej ludzi, którzy powielali kłamstwa Trumpa o sfałszowanych wyborach, w ataku na Kapitol nie widzieli niczego złego, a nawet sam...
Jul 02, 2022•1 hr 20 min•Transcript available on Metacast Zapraszamy na drugą część opowieści o aferze, która doprowadziła do upadku prezydenta Nixona i na zawsze zmieniła Stany Zjednoczone. Odcinek pierwszy zakończyliśmy na tym, jak przed komisją śledczą Senatu ujawniono istnienie systemu nagrywania rozmów prowadzonych w Gabinecie Owalnym Białego Domu (i innych prezydenckich gabinetach). Dziś opowiemy o zaciekłej walce o te nagrania, którą prezydent toczył ze specjalnym prokuratorem powołanym do zbadania sprawy Watergate, o osobliwych propozycjach kom...
Jun 25, 2022•1 hr 11 min•Transcript available on Metacast O aferze Watergate słyszeli wszyscy. Nazwa ta na stałe weszła do języka polityki, każda, nawet najdrobniejsza afera zostaje okrzyknięta mianem jakiejś „gate”. Ale o co tak naprawdę chodziło? Dlaczego 17 czerwca 1972 roku, dokładnie 50 lat temu, pięciu mężczyzn włamało się do biura Partii Demokratycznej w budynku Watergate? Kto ich tam wysłał? Czego szukali? Czy było to jednostkowe wydarzenie, czy część czegoś znacznie większego i poważniejszego? Historia afery Watergate to skomplikowana, wielową...
Jun 18, 2022•1 hr 1 min•Transcript available on Metacast Zadłużenie studenckie w Stanach Zjednoczonych wynosi dziś około 1,7 biliona dolarów. To więcej niż długi wszystkich Amerykanów na kartach kredytowych. Problem dotyczy jakichś 15 procent populacji, czyli około 45 milionów osób, którym przeciętnie zostało do spłaty około 35 tysięcy dolarów kredytu. Choć są i tacy, których zadłużenie liczy się w setkach tysięcy dolarów i tacy, którzy dług mają, moim że studiów nigdy nie skończyli. W dzisiejszym odcinku tłumaczymy dlaczego w amerykańskiej debacie pu...
Jun 11, 2022•56 min•Transcript available on Metacast 24 maja w szkole podstawowej w teksańskim miasteczku Uvalde 18-letni napastnik zamordował 21 osób, w większości czwartoklasistów. Była to trzecia najkrwawsza szkolna strzelanina w historii Stanów Zjednoczonych i kolejna masakra z użyciem broni palnej w ostatnim czasie – dopiero co mieliśmy strzelaninę w supermarkecie w Buffalo, a kilka dni po zbrodni w Uvalde, cztery osoby zginęły, kiedy napastnik otworzył ogień w szpitalu w Tulsie, w Oklahomie. Amerykańska wyjątkowość daje o sobie znać – w żadn...
Jun 04, 2022•1 hr 10 min•Transcript available on Metacast Minęło właśnie 30 lat od największych zamieszek rasowych w historii Stanów Zjednoczonych. Kiedy 29 kwietnia 1992 roku złożona z białych ława przysięgłych uniewinniła białych policjantów, którzy pobili czarnego Rodneya Kinga, południowe Los Angeles eksplodowało z wściekłości. Plądrowanie i podpalanie sklepów trwało kilka dni, zginęły 64 osoby, ponad 2 tysiące zostało rannych, straty wyniosły około miliarda dolarów. Kres przemocy położyło dopiero wkroczenie wojska. Opowiadamy o tamtych wydarzeniac...
May 28, 2022•1 hr 7 min•Transcript available on Metacast Tydzień temu uzbrojony po zęby biały nastolatek zastrzelił w supermarkecie w Buffalo dziesięcioro Afroamerykanów. W liście, który zostawił, odwołał się do tzw. „teorii zastąpienia” (replacement theory), rasistowskiej narracji, która, niestety, nie jest już tylko marginesem z mrocznych zakamarków internetu, ale coraz częściej przesącza się do prawicowego mainstreamu. Tłumaczymy czym jest owa „teoria zastąpienia” i kto ją dziś głosi – od supergwiazdy Fox News, Tuckera Carlsona, po republikańską ko...
May 21, 2022•1 hr 6 min•Transcript available on Metacast Stanami wstrząsnął bezprecedensowy przeciek z Sądu Najwyższego – ze wstępnej wersji wyroku w sprawie Dobbs kontra Jackson wynika, że pięcioro sędziów postanowiło odwrócić obowiązujący od pół wieku precedensowy wyrok w sprawie Roe kontra Wade i znieść zagwarantowane Konstytucją prawo kobiet do przerwania ciąży, a decyzję na ten temat pozostawić władzom poszczególnych stanów. Mówimy o tym, co w napisanej przez sędziego Samuela Alito opinii możemy przeczytać wprost, a co między wierszami. O tym, cz...
May 14, 2022•1 hr•Transcript available on Metacast Prezydent Biden poprosił Kongres o 33 mld dolarów pomocy dla Ukrainy, w tym 20 mld pomocy wojskowej. Tego samego dnia Kongres wznowił ustawę o „lend-lease” z czasów drugiej wojny światowej, która pozwala prezydentowi szybko i bez większych formalności przekazywać Ukrainie (i innym krajom regionu) amerykański sprzęt. Zastanawiamy się czy nastąpiła jakaś zmiana w podejściu Stanów Zjednoczonych do wojny w Ukrainie – administracja zaprzecza, ale wypowiedzi jej przedstawicieli, sekretarzy stanu i obr...
May 07, 2022•48 min•Transcript available on Metacast Jak to możliwe, że w kraju tak różnorodnym jak Stany Zjednoczone miasta są zazwyczaj do siebie tak podobne? Wieżowce w centrum, wokół nich morze parkingów, dalej pięciopiętrowe apartamentowce, a dalej niekończące się połacie jednakowych przedmieść? Dlaczego tak trudno odróżnić od siebie Indianapolis od Minneapolis, a Denver od Dallas? Mówimy o historii transportu publicznego w miastach, o tym dlaczego zlikwidowano w Stanach tramwaje i czy naprawdę był to spisek General Motors? O tym, w jaki spos...
Apr 30, 2022•1 hr 2 min•Transcript available on Metacast W Stanach Zjednoczonych kampania wyborcza trwa właściwie bez przerwy. Ale obecnie wchodzi w jeszcze bardziej intensywną fazę. Już za moment rozpoczną się prawybory wyłaniające kandydatów obu partii na kongresmanów, senatorów, gubernatorów i wiele innych stanowisk. Szczególnie wielu pretendentów próbuje swoich sił wśród Republikanów, co bywa interpretowane jako dowód na przewagę GOP – wiadomo, ludzie garną się tam, gdzie mają szansę na sukces. I faktycznie, Demokratom w sondażach idzie źle, a Joe...
Apr 23, 2022•1 hr 4 min•Transcript available on Metacast W dzisiejszym odcinku wychodzimy od książki Matthew Hongoltz-Hetlinga „Niedźwiedzia przysługa” („A Libertarian Walks Into a Bear”), która ukazała się właśnie w przekładzie Aleksandry Paszkowskiej: opowieści o tym, jak nienawiść do przepisów, regulacji i podatków, wiara w to, że rynek sam rozwiąże wszystkie problemy, doprowadziły do kryzysu w miasteczku Grafton, w stanie New Hampshire. Co niedźwiedzie mają wspólnego z libertarianizmem? Co się dzieje, kiedy absolutna wolnośc jednostki zagraża życi...
Apr 16, 2022•1 hr 7 min•Transcript available on Metacast Po raz pierwszy w historii Stanów Zjednoczonych biali mężczyźni nie będą stanowić większości w Sądzie Najwyższym – w czwartek Senat zatwierdził nominację sędziny Ketanji Brown Jackson, która w czerwcu lub lipcu zastąpi przechodzącego na emeryturę Stephena Breyera. Choć skład ideologiczny Sądu się nie zmieni – konserwatyści wciąż będą mieli większość 6 do 3 – nominacja Jackson budziła ogromne emocje. Przesłuchania przed Komisją Sprawiedliwości zawsze są spektaklem i okazją dla senatorów, by zabły...
Apr 09, 2022•1 hr 1 min•Transcript available on Metacast W dzisiejszym odcinku trochę spraw bieżących i trochę pocztówek z przeszłości, bliższej i dalszej. Rozmawiamy chwilę o przemówieniu Joego Bidena w Warszawie – czy rzeczywiście była to mowa przełomowa i wybitna, na miarę tej, którą wygłosił w Berlinie Zachodnim John F. Kennedy? I co z tym jednym zdaniem, które na końcu spontanicznie dodał Biden, a na którym skupiły się media w Stanach – ale i w Rosji? Mówimy o Donaldzie Trumpie, bo ten właśnie teraz, w środku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, zwraca...
Apr 02, 2022•1 hr 4 min•Transcript available on Metacast 
