Nederland krijgt te maken met steeds gewelddadigere criminaliteit: liquidaties op klaarlichte dag, bedreigde journalisten, en explosies bij woningen. In Nederland zijn we dit niet gewend. Maar in Italië zagen ze dit soort geweld al veel eerder. In de jaren 80 en 90 voerde extreem maffia-geweld daar de boventoon. Hoe kon het daar zo uit de hand lopen? En wat maakt dat Italiaanse misdaad zo’n andere vorm aanneemt dan in Nederland? In deze aflevering duiken we met jurist Laura Peters (Rijksun...
May 07, 2025•13 min•Ep. 724
Het klinkt misschien gek, maar het is goed mogelijke dat in de toekomst hele kleine luchtbelletjes, ook wel microbubbels genoemd, jouw leven gaan redden. Tim Segers van de Universiteit Twente doet onderzoek naar de medische inzet van microbellen, die zo klein zijn dat er zo’n twintig stuks naast elkaar in een menselijk haar passen. In zijn onderzoek kijkt hij hoe je microbellen een coating met medicijnen mee kan geven die medicijnen bevat. Door de microbellen te injecteren in je bloed en ze verv...
May 04, 2025•9 min•Ep. 723
Rechts-extremisme, links extremisme, anti-institutioneel extremisme… Je hoort de termen veel voorbij komen, in de media, maar ook in de politiek. Maar wanneer ben je eigenlijk een extremist? En als je dat label krijgt van de overheid, wat voor effect heeft dat dan? Die vragen onderzoekt criminoloog Fiore Geelhoed van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zij ontdekte dat het anti-extremisme beleid van de overheid onbedoeld juist extremisme in de hand kan werken. Zie het privacybel...
Apr 30, 2025•16 min•Ep. 722
De Universiteit van Nederland en ARTIS werken voor het eerst samen. Op 2 en 3 juni 2025 kan je in het ARTIS-Planetarium genieten van een bijzondere avond met topwetenschappers, adembenemende 360 graden-beelden en een exclusieve avondwandeling door het park. Kaarten zijn vanaf nu hier te koop en via artis.nl/uvnl Na succesvolle avonden vol wetenschap in Paradiso en Carré viert de Universiteit van Nederland nu topwetenschap in het ARTIS-Planetarium. Wederom een unieke locatie die het mogelijk maak...
Apr 28, 2025•43 sec
Den Haag lijkt maar geen grip te krijgen op de woningnood. De voorgestelde huurbevriezing van Woonminister Mona Keijzer wil de sociale huren nu bevriezen, maar daardoor hebben woningcorporaties nóg minder geld om nieuwe huizen te bouwen en dreigt het woningtekort nog verder op te lopen. Hoogleraar Piet Eichholtz (Maastricht University) onderzocht een verrassend simpele oplossing voor het woningtekort: samenwonen! Verschillende enquetes laten zien dat een deel van de mensen openstaat samenwonen, ...
Apr 27, 2025•10 min•Ep. 721
Ooit met kromme tenen naar een opname van je eigen stem geluisterd? Je bent niet de enige. Maar waarom klinkt onze klank zo anders in ons hoofd? We bespreken het met iemand die alles weet van ons brein én van gehoor, Michelle Moerel van Maastricht University. Zij legt uit hoe je eigen klankkast stemgeluid produceert en wat dat geluid precies over jou onthult. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info...
Apr 23, 2025•10 min•Ep. 720
Al jarenlang werkt hij eraan, met een toewijding vergelijkbaar met die van Noach. Nils van Rooijen, wetenschapper aan de Wageningen University, creëert een unieke 'ark' voor de Nederlandse natuur: een zadenbank. Zijn missie is om zaden van álle wilde plantensoorten in Nederland te verzamelen en veilig te bewaren. Deze cruciale collectie dient als een onmisbare back-up voor de toekomst. Mocht de Nederlandse flora ooit bedreigd worden door klimaatverandering, ziektes of andere calamiteiten, dan ku...
Apr 20, 2025•11 min•Ep. 719
Het lijkt wel alsof sommige mensen alles kunnen eten zonder ook maar een grammetje aan te komen, terwijl een ander al strakkere broeken krijgt, van bijna niks. Klopt dat ook? En hoe zit dat dan precies? In deze aflevering vertelt Marco Mensink van Wageningen University wat de wetenschap hier tot nu toe over ontdekte. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Apr 16, 2025•10 min•Ep. 718
Als je een kip of duif ziet lopen, is het je vast weleens opgevallen dat ze hun hoofd naar voren en achter gooien. Ze lijken te headbangen. Terwijl als je ze oppakt en voorzichtig heen en weer beweegt, ze hun kop juist op precies dezelfde plek houden. Op het internet zijn ze een hit, maar het ziet er niet alleen geinig uit, er zit een serieuze wetenschappelijke verklaring achter. Hoe dat zit legt bewegingswetenschapper Pasha van Bijlert (Universiteit Utrecht | Naturalis) uit door kippen te laten...
Apr 13, 2025•10 min•Ep. 717
Je wordt op klaarlichte dag opgepakt, dagenlang intensief verhoord en zwaar veroordeeld voor een misdaad die je niet hebt gepleegd. Dat gebeurt niet alleen in Amerikaanse films, ook hier in Nederland kan iemand die onschuldig is jarenlang onterecht vast komen te zitten. Zoals bij de bekende Schiedammer Parkmoord bijvoorbeeld, de Showbizzmoord of de Puttense Moordzaak. In Europa zitten onschuldig veroordeelden gemiddeld wel 7 jaar in de gevangenis. Onterechte veroordelingen, ook wel gerechtelijke...
Apr 09, 2025•13 min•Ep. 716
Trump voert importtarieven in, en de gevolgen laten niet lang op zich wachten. Handelspartners reageren direct, en de spanningen lopen snel op. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz spreekt van een "aanslag op de wereldhandel", EU-voorzitter Ursula von der Leyen noemt het een "klap voor de wereldeconomie", en de BBC kopte zelfs dat dit mogelijk de grootste verandering in de wereldeconomie in honderd jaar is. Wat betekent dit voor Nederland, een land dat draait op internationale handel? Goudse kaa...
Apr 06, 2025•10 min•Ep. 715
Onze computers zijn razendsnel, maar ze verbruiken gigantisch veel energie en lopen tegen serieuze beperkingen aan. Wat als we een compleet nieuw soort computer bouwen, geïnspireerd op het menselijk brein? Zo’n computer wordt “neuromorf” oftewel “hersenachtig” genoemd. Een machine die niet alleen rekent, maar zichzelf kan aanpassen, leert en efficiënter omgaat met energie. In deze aflevering duiken we in de wereld van zulke op hersenen geïnspireerde computers met hoogleraar nano-elektronica Wilf...
Apr 02, 2025•13 min•Ep. 714
Een brownie van avocado en chocola - zoals mensen in de steentijd die aten. Dat klinkt gek.. en dat is het ook. Toch is het een recept dat voldoet aan het paleo-dieet, een dieet waarbij mensen enkel producten aten die in de steentijd beschikbaar waren omdat het volgens hen gezonder is. Archeoloog Gerrit Dusseldorp (Universiteit Leiden) zet daar zijn vraagtekens bij. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-...
Mar 30, 2025•10 min•Ep. 713
Het komt gelukkig weinig voor, maar als er ergens een aanslag is, moet de politie razendsnel ter plekke zijn. En omdat je van tevoren nooit weet waar iets zal gebeuren, onderzoekt Loe Schlicher van de TU Eindhoven hoe wiskunde kan helpen om agenten zo gauw mogelijk op de juiste plek te krijgen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Mar 26, 2025•10 min•Ep. 712
Veel crèmes beloven een stralende huid, maar wist je dat sommige juist schade kunnen aanrichten? Dermatoloog Petra Dikrama (Erasmus MC) legt uit waarom minder vaak beter is, welke producten écht nuttig zijn en waarom sommige crèmes eerder kwaad dan goed doen. Smeer jij misschien onbewust iets dat je huid beschadigt? En welke producten zijn wel zinvol? Check de aflevering en hoor hoe jij je huid gezond houdt. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californi...
Mar 23, 2025•13 min•Ep. 711
Digitale chips. Ze zitten verstopt in je laptop, smartphone of je bankpas. Het zijn kleine computers en ze kunnen tegenwoordig meer dan alleen maar data opslaan of verwerken. Loes Segerink van de Universiteit Twente heeft een chip gemaakt waarmee mannen in de toekomst hun vruchtbaarheidstesten gewoon thuis kunnen doen. En haar chips kunnen ook gebruikt worden voor testen op baarmoederhalskanker. Gewoon urine over de chip en klaar. Een stuk vriendelijker dan dat nare uitstrijkje Hoe dat werkt en ...
Mar 19, 2025•9 min•Ep. 710
Er is veel discussie in de wetenschap over de vraag: Kunnen bomen met elkaar praten? De vraag klinkt in eerste instantie misschien wat gek, maar net zoals wij mensen via het internet verbonden zijn, zijn ook bomen in een netwerk verbonden met elkaar. Hun wortels raken elkaar ondergronds en een mycorrhiza-schimmel zorgt voor het laatste stukje van de verbinding. Via dat ondergrondse ‘Wood Wide Web’ wisselen bomen, planten en schimmels voedingsstoffen uit - en kunnen ze dus misschien zelfs communi...
Mar 15, 2025•8 min•Ep. 709
Sinds Donald Trump opnieuw aantrad als president van Amerika lijkt de wereld op z’n kop te staan. Veel van wat hij doet, wordt gezien als ondemocratisch. Is dat zo? Is Donald Trump inderdaad bezig de democratie kapot te maken? Zelf claimt hij juist dat hij de ware democratie terugbrengt. Hoe zit het nou? Je hoort het in deze aflevering van cultuurwetenschapper Ico Maly van Tilburg University. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art...
Mar 12, 2025•14 min•Ep. 708
De Rotterdamse haven is een waar smokkelparadijs als het gaat om cocaïne. Door de jaren heen is de beveiliging stricter geworden en dat heeft gevolgen voor smokkelaars én havenmedewerkers. Criminoloog Robby Roks (Erasmus Universiteit Rotterdam) vertelt waarom hulp van binnenuit steeds belangrijker is en hoe 'gewone' mensen betrokken raken bij de smokkel. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Mar 09, 2025•12 min•Ep. 707
Zo’n 10 tot 20% van de mensen die op het randje van de dood hebben gelegen, spreekt over een bijna-doodervaring. Ze treden buiten hun lichaam, zweven door een tunnel met wit licht aan het einde, of spreken met overleden dierbaren. Bestaat dit echt? Is dit een teken dat de geest los kan bestaan van het lichaam? De wetenschap zoekt naar antwoorden. Wij spraken met wetenschapsfilosoof Herman de Regt van Tilburg University, die onderzoek over bijna dood ervaringen kritisch onder de loep neemt. Wil j...
Mar 05, 2025•9 min•Ep. 706
Je vindt ze vast irritant: fruitvliegjes. Op je appels en bananen. Maar die superkleine insectjes hebben meer met je gemeen dan je zou denken. Hun zenuwstelsel lijkt namelijk verbazingwekkend veel op dat van mensen. En dat maakt fruitvliegjes fantastische proefdieren. Neurowetenschapper Marije Been (Radboud Universiteit) zit dagelijks in haar lab tussen een half miljoen van die beestjes. Ze helpen haar bij onderzoek naar ALS. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverkla...
Mar 02, 2025•11 min•Ep. 705
Misschien doe je het wel eens: op je telefoon scrollen op het toilet. Als dat zo is, let dan vooral even op je houding. Want door een verkeerde houding kun je zelfs incontinent worden. Dit gebeurt natuurlijk niet meteen, maar om ervoor te zorgen dat je het meeste uit je toiletbezoek haalt, is het verstandig om er goed voor te gaan zitten. Dus neem vooral lekker de tijd en check de uitleg van Maxime Kummeling (uroloog, LUMC). Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklar...
Feb 26, 2025•9 min•Ep. 704
Een baby ter grootte van je hand, vechtend om te overleven. Voor extreem vroeggeboren kindjes is elke dag in de baarmoeder pure winst. Wat als we die kostbare tijd kunnen verlengen—buiten het lichaam van de moeder? Technisch geneeskundige Myrthe van der Ven en industrial designer Juliette van Haren van de TU Eindhoven slaan de handen in één en werken samen met een team van wetenschappers aan een baanbrekende oplossing: een kunstbaarmoeder die de natuurlijke baarmoeder zo goed mogelijk nabootst. ...
Feb 23, 2025•13 min•Ep. 703
Welke wetenschap zit er achter een goede tongzoen? Behoorlijk wat, zo horen we van microbioloog Remco Kort van de Vrije Universiteit Amsterdam. Ga er maar even goed voor zitten als hij in deze aflevering de vraag beantwoordt: Gaat je speeksel eigenlijk lijken op dat van je partner als jullie vaak tongzoenen? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Feb 19, 2025•9 min•Ep. 702
Als je in een vreemde stad komt, word je, zonder dat je het door hebt toch automatisch de goede richting opgestuurd. Dat komt omdat over al die bordjes, geluiden en gebouwen in de stad van tevoren door ontwerpers is nagedacht (als het goed is). In deze aflevering gaan we, samen met gedragspsycholoog Fenne Roefs van de Vrije Universiteit Amsterdam de straat op. Naast dat ze wetenschapper is, werkt ze ook bij het ontwerpbureau Mijksenaar, dat bijvoorbeeld verantwoordelijk is voor de wereldberoemde...
Feb 16, 2025•11 min•Ep. 701
Als steeds meer vrienden en vriendinnen om je heen een gezinnetje gaan stichten voel je de druk toenemen: wanneer begin jíj nou eens aan kinderen? Typisch zo’n vraag waar je ‘s nachts wakker van kunt liggen. Levenslooppsycholoog Simone Verhagen (Open Universiteit) helpt je in deze podcast door dat gepieker heen: nee, kinderen krijgen móet niet, maar het mág wel. En je hoeft in ieder geval niet bang te zijn dat je het niet kunt. Wil je meer weten over het onderzoek van Simone, klik dan hier. Zie ...
Feb 12, 2025•10 min•Ep. 700
De mysteries uit je darmen probeert Jurriaan Mes (Wageningen Universiteit) te ontrafelen door een nagebouwde darm; een orgaan van 7 meter lang. Zijn maag-darmsysteem kan mogelijk antwoord geven op vragen waar we nu mee zitten als; hebben probiotica-drankjes zin? Wat moet je eten voor een gezonde darmflora? En hoe kunnen onze darmen depressies veroorzaken? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Feb 09, 2025•12 min•Ep. 699
"We leven toch niet in de middeleeuwen?!" is een uitspraak die vaak wordt gebruikt om aan te geven dat iets achterhaald is. Maar volgens literatuurhistoricus Cécile de Morrée (Radboud Universiteit) kunnen we nog wat leren van die jonkvrouwen en jonkers—vooral over consent. Want wat blijkt? Onze voorouders hadden het wiel allang uitgevonden. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info ....
Feb 05, 2025•11 min•Ep. 698
Het is een van de grote mysteries in de natuurkunde: de binnenkant van een zwart gat. We kunnen berekenen wat erin zit, maar zeker weten doen we het niet. Misschien is zo'n zwart gat wel heel iets anders: een wormhole naar een ander universum, of de plaats waar al je verloren sokken belanden. Natuurkundige Gideon Koekoek (Universiteit Maastricht) werkt aan de grootste telescoop ooit, die hier antwoord op kan geven. En die telescoop komt misschien wel in ons eigen kikkerlandje. Zie het privacybel...
Feb 02, 2025•12 min•Ep. 697
In een wereld vol lawaai verlangen we steeds meer naar rust. Noise-cancelling koptelefoons lijken de perfecte oplossing: met één druk op de knop verdwijnt alle omgevingsgeluid. Maar hoe werkt deze magie eigenlijk, en is het wel gezond om jezelf constant af te sluiten van de wereld? Silvin Willemsen, geluidsnatuurkundige aan de TU/Eindhoven legt in deze aflevering uit hoe al dat lawaai wordt gecanceld en wat de invloed van langdurig gebruik op je brein is. Zie het privacybeleid op https://art19.c...
Jan 29, 2025•9 min•Ep. 696
