#współpraca płatna z firmą Siemens Tomasz Rożek rozmawia z przedstawicielami Siemensa o tym, jak działa nowoczesna linia bagażowa — od naklejania kodów i wysyłania bagaży pod skaner, aż po kontrolę logistyki. Pojawią się: kwestie bezpieczeństwa, sztuczna inteligencja, redundantne sterowniki PLC i fakty, które zmienią Wasze spojrzenie na podróż samolotem. Dziękujemy również Portowi Lotniczemu Wrocław za gościnę i współpracę!
Jun 26, 2025•20 min
Czy misja pierwszego od dekad polskiego astronauty jest zagrożona? Dlaczego start Sławosza Uznańskiego został znów przesunięty? W tym odcinku dr Tomasz Rożek komentuje kulisy opóźnień, problemy z Międzynarodową Stacją Kosmiczną (ISS) i brak jasnej komunikacji ze strony NASA i innych agencji. 🔥 Dowiesz się:– co naprawdę dzieje się z rosyjskim modułem Zwezda,– dlaczego daty startu to często tylko „szacunki” (NET),– jak opóźnienia wpływają na odbiór misji w mediach i społeczeństwie,– czy polska ed...
Jun 23, 2025•12 min
Dlaczego Grenlandia stała się dziś tak łakomym kąskiem dla największych światowych potęg? Zanim odpowiemy na to pytanie – wyobraź sobie świat, w którym poziom oceanów podnosi się o 7,5 metra, a miliony ludzi tracą domy… Czy Grenlandia naprawdę może doprowadzić do takiego scenariusza? Odkryjmy, co stałoby się, gdyby cała grenlandzka pokrywa lodowa stopniała i jak długo to zajmie. Spoiler: to znacznie więcej niż tylko rosnąca temperatura! Dowiedz się, jaką rolę odgrywa pustynny piasek w topnieniu ...
Jun 21, 2025•10 min
Profesor Marek Kaczmarzyk, neurodyktyk i biolog z Uniwersytetu Śląskiego, obala powszechne mity na temat wieku i starzenia się. W tej rozmowie, która jest skrótem wywiadu z września 2024 roku, dowiesz się, dlaczego z ewolucyjnego punktu widzenia starość to zjawisko zupełnie nowe, a my się nie starzejemy, tylko „zużywamy”. Film ten jest zarazem ósmą częścią cyklu „Przewodnika po rozumie” Odkryj, w jaki sposób różni się funkcjonowanie mózgów młodych i dojrzałych osób. Czy młodzi zawsze podejmują l...
Jun 20, 2025•13 min
Kiedy elektrownie atomowe zawitają do polski? Czy to nie będzie już przestarzała technologia? Zapraszamy na rozmowę z Maciejem Lipką. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowita w...
Jun 17, 2025•37 min
Czym tak naprawdę jest otyłość? Dlaczego mówimy dziś o niej jako o przewlekłej chorobie zapalnej, a nie tylko „problemie z wagą”? I co dzieje się w naszym organizmie, kiedy tkanka tłuszczowa przestaje być magazynem energii, a zaczyna być źródłem poważnych problemów zdrowotnych? W tym filmie: 🧠 Dowiesz się, co oznacza stan zapalny w otyłości 💊 Poznasz najnowsze metody leczenia – od zmiany stylu życia po farmakoterapię 🫀 Usłyszysz, jak otyłość wpływa na serce, wątrobę i cały układ odpornościowy...
Jun 12, 2025•30 min
#współpraca płatna Dlaczego niektórzy ludzie reagują bardzo silnie na użądlenie przez owady, a inni niemal wcale? Co znajduje się w jadzie i jak działa na nasz organizm? W tym odcinku odpowiadamy na pytania: Partnerem programu jest Allertec Foxill. To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Partnerem programu jest Allertec® Foxill Dowiedz się więcej o al...
Jun 10, 2025•9 min
Czy wodór może zastąpić dotychczasowe źródła energii? Dlaczego jego rozwój idzie tak wolno? Porozmawiam o tym z prof Markiem Brzeżańskim. Projekt „Kopernik, Skłodowska-Curie i Czochralski byliby dumni”, którego celem jest popularyzacja nauki i roli Polaków w rozwoju: sztucznej inteligencji, technologii kosmicznych i energetyki, jest dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Kwota dofinansowania: 483 000 zł, całkowi...
Jun 06, 2025•37 min
Przygotujcie się na emocjonującą podróż w kosmos! Lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) startuje już wkrótce. W tym podcaście zabieramy Was za kulisy startu statku Crew Dragon na rakiecie Falcon 9 ze słonecznej Florydy. Poznajcie fascynujące szczegóły: od badań lekarskich tuż przed startem, wejścia do kapsuły, uzbrojenie systemu ucieczkowego, aż po zielony płomień zapłonu! Odkryjcie także, jak wygląda pościg orbitalny za stacją, fascynująca podróż w niew...
Jun 05, 2025•11 min
Górnictwo kosmiczne to dynamicznie rozwijająca się dziedzina, która w ciągu najbliższej dekady może przestać być domeną science fiction. Choć główne zastosowanie surowców pozyskanych w kosmosie będzie związane z budową i utrzymaniem infrastruktury poza Ziemią, potencjał Helu-3 jako paliwa fuzyjnego może w przyszłości stanowić unikalne połączenie między Ziemią a zasobami Księżyca. Polska, koncentrując się na geologicznej eksploracji kosmosu, ma szansę odegrać znaczącą rolę w początkowej fazie roz...
Jun 04, 2025•42 min
Zmiany w korze przedczołowej, utrata połączeń synaptycznych, skoki emocjonalne, nieprzewidywalność i… kreatywność, która może zmieniać świat. W tym odcinku Tomasz Rożek rozmawia z prof. Markiem Kaczmarzykiem – biologiem i ekspertem od neurodydaktyki – o tym, co naprawdę dzieje się w głowie nastolatka. Dlaczego nagle „zmienia zdanie”? Skąd ryzykowne decyzje? Dlaczego nie widzi świata jak dorosły? I co z tym wszystkim ma wspólnego biologia?Zamiast mówić „to hormony”, posłuchaj, jak bardzo fascynuj...
Jun 03, 2025•41 min
Wielkie obietnice. Ambitne firmy. Platyna z asteroid i Hel-3 z Księżyca. A potem… cisza. Co poszło nie tak? I czy to oznacza koniec kosmicznych planów? W nowym dokumencie Fundacji Nauka. To Lubię, Tomasz Rożek zabiera nas w podróż po marzeniach, porażkach i realiach górnictwa poza Ziemią. Za wsparcie oraz udostępnienie lokalizacji do nagrań dziękujemy Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. 👉 Co się stało z firmami, które obiecywały kosmiczne bogactwa?👉 Dlaczego dziś temat górnictwa kosmicznego j...
Jun 02, 2025•56 min
#współpraca płatna z Novo Nordisk w ramach kampanii edukacyjnej Otyłość to nie wybór – to przewlekła choroba, która wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. W nowym odcinku rozmawiamy o tym, jak ją skutecznie leczyć i dlaczego trzeba działać, zanim pojawią się poważne powikłania. Gośćmi podcastu są prof. dr hab. n. med. Mariusz Wyleżoł – chirurg bariatryczny oraz Adrianna Sobol – psycholożka i ambasadorka kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”. Dowiedz się: 🎧 Posłuchaj i zajrzyj na: www...
May 30, 2025•41 min
Alergia potrafi nieźle dać się we znaki – ale czy wiesz, jak działa na poziomie molekularnym? I jak powstają leki, które pozwalają z nią wygrać? W tym odcinku dr Mariusz Gogól opowiada o: Zobacz, jak nauka zmienia życie alergików. 📍Partnerem programu jest Allertec® Effect. 🧫Dowiedz się więcej o alergii na https://allertec.pl/ 📱Pobierz bezpłatną aplikacją dla alergików Allertec® Effect iOS | Android To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wted...
May 28, 2025•10 min
#płatna współpraca 🎙️ Recykling elektrośmieci? Nauka to lubi! Czym są elektrośmieci, jak wygląda ich profesjonalny recykling i dlaczego nie powinniśmy trzymać zużytych sprzętów w domach? W tym odcinku zabieram Was do zakładu przetwarzania elektrośmieci i krok po kroku pokazuję, jak odzyskujemy cenne surowce. Dla planety. I dla nas wszystkich. 🎧 Posłuchajcie i dowiedzcie się, czym jest urban mining i dlaczego recykling to inwestycja w przyszłość. 🎥 Podcast powstał we współpracy z ElektroEko i ...
May 22, 2025•20 min
Jak to możliwe, że jedyny reaktor jądrowy w Polsce — MARIA — został wyłączony, bo… nie przedłużono mu licencji? To nie żart. W czasach, gdy Polska planuje budowę własnej elektrowni jądrowej, nasz strategiczny reaktor badawczy, który produkuje leki ratujące życie dla 100 tysięcy ludzi tygodniowo, po prostu… przestał działać. W tym odcinku: 🔸 Tłumaczę, czym jest reaktor MARIA i dlaczego jest tak ważny. 🔸 Pokazuję, jak niedopilnowanie formalności może doprowadzić do międzynarodowego wstydu. 🔸 Py...
May 21, 2025•10 min
Rysowanie to coś więcej niż tylko dziecięca zabawa czy „niepotrzebny” przedmiot w szkole! Odkryj niezwykły wpływ, jaki ma na rozwój mózgu, zdolności poznawcze i emocjonalne, zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Dowiedz się, jak proste kreślenie linii, naturalne dla nas od najdawniejszych czasów, aktywuje obie półkule mózgu, rozwija myślenie matematyczne i przestrzenne (perspektywa, proporcje!), a nawet poprawia pamięć i umiejętność rozwiązywania problemów – co potwierdzają badania. Poznaj terapeut...
May 16, 2025•10 min
Misje kosmiczne to coś więcej niż nauka! Choć astronauci mają mnóstwo pracy na orbicie, jednym z kluczowych celów, zwłaszcza krótkich lotów, jest inspiracja! Astronauci tacy jak Tim Peake czy Chris Hadfield zgodnie podkreślają, że miarą sukcesu ich misji jest liczba zainspirowanych młodych ludzi! Badania potwierdzają ogromny wpływ – po ich misjach drastycznie wzrosła liczba aplikacji na studia STEM (nauki ścisłe, technologia, inżynieria, matematyka), a także na kierunki takie jak medycyna, biolo...
May 14, 2025•11 min
Oto historia Królowej Hipotez, Świętego Graala matematyki – Hipotezy Riemanna! Dotyczy fundamentu naszej nauki – liczb pierwszych – i pozostaje nieudowodniona od ponad 160 lat. Choć próbowało to zrobić wielu matematycznych geniuszy, wciąż czeka na swojego pogromcę, kusząc wizją nieśmiertelnej sławy i milionem dolarów nagrody ufundowanej przez Clay Mathematics Institute. Ale ta nagroda ma swoją cenę. W naszym filmie poznasz dramatyczne losy matematyków, którzy poświęcili jej życie. Zobaczysz, jak...
May 13, 2025•14 min
Zapraszamy na kolejną rozmowę z Profesorem Markiem Kaczmarzykiem z Uniwersytetu Śląskiego i Tomaszem Rożkiem o mózgach osób dorosłych! Kiedy nastolatek staje się dorosły? Czy jest jedna konkretna granica, czy rozwój mózgu to niekończące się kontynuum? W tym odcinku dowiesz się: Dyskutujemy również o tym, czy obecny system edukacji jest dostosowany do naturalnych etapów rozwoju mózgu młodych ludzi. Dowiedz się, jak działa i czego potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania dorosły mózg, który najle...
May 07, 2025•46 min
Czy znaleźliśmy życie poza Ziemią? Ostatnie doniesienia o planecie K2-18b zelektryzowały media, ale czy fakty naukowe są równie jednoznaczne? W najnowszej rozmowie Tomasz Rożek i Krzysztof Kurdyła zagłębiają się w szczegóły odkrycia biomarkerów w atmosferze K2-18b – planety typu 'hycean’ oddalonej o około 120 lat świetlnych. Dowiecie się, dlaczego wykrycie cząsteczki takiej jak siarczek dimetylu to dopiero poszlaka i jak daleko jesteśmy od potwierdzenia życia na tak odległym świecie. Rozmawiamy ...
May 06, 2025•21 min
Czy wiesz, że Twój mózg zmienia się za każdym razem, kiedy się uczysz? Nasza kultura, dziedzictwo i technologia, są wytworami przekazywanej sobie przez tysiące lat wiedzy. Przez ten czas, nasz mózg przeszedł niesamowite adaptacje i zmiany funkcjonalne. Jednym z kluczowych elementów jest tutaj proces uczenia się. Jak uczy się mózg? Jakie fascynujące procesy za tym stoją? I, najważniejsze, jak wykorzystać tę wiedzę w praktyce? W finałowym odcinku naszej serii o naukowych hackach na skuteczną naukę...
May 05, 2025•6 min
Czy wierzysz, że najlepszym sposobem na naukę jest… popełnianie błędów? W świecie dążącym do perfekcjonizmu, wydaje się to niemożliwe. Ale co jeśli wyniki badań mówią coś innego? Odkryj zaskakujące zjawisko znane jako efekt hiperkorekcji. Okazuje się, że kiedy jesteś bardzo pewien błędnej odpowiedzi i usłyszysz poprawkę, prawdopodobnie zapamiętasz tę poprawną znacznie lepiej!. To dowód, że korygująca informacja zwrotna może być świetną okazją do uczenia się. Dlatego warto pozwolić sobie na błędy...
Apr 30, 2025•8 min
Czy szczęście to tylko odpoczynek i spokój? Mihaly Csikszentmihalyi ma inną teorię! Odkryj stan intensywnego zaangażowania, w którym jesteś „napięty niemal do granic możliwości”, a jednocześnie czujesz satysfakcję z samego działania. Dowiedz się, dlaczego flow to nie bierny relaks, a świadomy wysiłek prowadzący do najlepszych momentów w życiu. Zobacz, jak znaleźć ten stan nawet w codziennych obowiązkach i wykorzystać go jako receptę na skuteczne uczenie się. Źródła: Odcinek powstał dzięki wsparc...
Apr 28, 2025•7 min
Szukasz sposobów na lepszą naukę? Podpatrz, jak uczą się inni na świecie! W tym odcinku zanurzymy się w fascynujące metody edukacji z różnych kultur. Odkryj starożytną grecką metodę loci, zwaną pałacem pamięci, która pomaga zapamiętywać informacje, powiązując je z miejscami. Dowiedz się o starożytnych Chinach, gdzie edukacja bazowała na konfucjanizmie i powtarzaniu na głos. Przeniesiemy się też do czasów współczesnych! Zobacz, jak radykalnie różni się podejście do błędów uczniów w Japonii i USA....
Apr 28, 2025•9 min
Czy czujesz, że w dzisiejszym świecie Twoja uwaga stała się towarem deficytowym? Trudno Ci skupić się na jednej czynności, a multitasking, z którego możesz być dumny, w rzeczywistości prowadzi do większej liczby błędów i spadku efektywności? Odkryj, dlaczego nasza uwaga jest jak złoto, a ciągłe gonienie za szybkimi „zastrzykami dopaminy” może osłabiać zdolność odczuwania długotrwałej satysfakcji związanej z serotoniną. W tym filmie dowiesz się, jak współczesny świat zmienia naszą uwagę i poznasz...
Apr 27, 2025•7 min
Czy pamięć to jedna „przechowalnia” w mózgu, czy może jest porozrzucana? Dlaczego zapominamy co robiliśmy przed chwilą, ale pamiętamy melodie sprzed lat? W tym odcinku cyklu „Jak się skutecznie uczyć” zanurzamy się w fascynujący świat pamięci, odpowiadając na te i wiele innych pytań! Dowiesz się, że pamięć to złożone zjawisko, obejmujące różne typy, takie jak pamięć sensoryczna, krótkotrwała, długotrwała (deklaratywna, niejawna, proceduralna) i robocza. Zobaczysz, jak są zlokalizowane w różnych ...
Apr 25, 2025•10 min
Świadomy dobór metod, dostosowanych do specyfiki danego przedmiotu – to podstawa skutecznej nauki. Zrozumienie, jak nasz mózg przetwarza różne typy informacji, oraz stosowanie odpowiednich strategii, takich jak nauka przyczynowo-skutkowa w naukach humanistycznych, ćwiczenie na przykładach (często metodą przeplataną) w naukach ścisłych, czy pogłębiona lektura w nauce języków, może znacząco poprawić efektywność uczenia się. W tej serii odcinków będziemy zgłębiać „jak skutecznie się uczyć” aby osią...
Apr 24, 2025•11 min
#płatna współpraca Czy opona może być fascynująca? Może — zwłaszcza jeśli opowiada o niej Tomasz Rożek. W tym odcinku poznasz historię i konstrukcję opon od A do Z: od naturalnego kauczuku po symulacje komputerowe i materiały kompozytowe. A także dowiesz się, jak za pomocą… opony możesz posadzić drzewo! Partnerem odcinka jest Oponeo.pl — lider w sprzedaży opon online. Kupując komplet opon z usługą montażu i oddając zużyte ogumienie w serwisie oznaczonym logo #KręciNasRecykling (do 22 kwietnia), ...
Apr 17, 2025•11 min
12 kwietnia 1961 roku. Dzień, który zapisał się w historii ludzkości – oto pierwszy człowiek w dociera do kosmosu. Wbrew propagandowym obrazom, życie Gagarina było pełne wyzwań, od historycznego lotu Wostoka 1, który uczynił go światową ikoną, po jego rolę w politycznych rozgrywkach ZSRR i rywalizacji z USA. Zobacz, jak symbol ZSRR zmagał się z ograniczeniami i trudnościami po swoim powrocie. Czy jego tragiczna śmierć w katastrofie lotniczej była jedynie wypadkiem? Posłuchaj o kulisach życia Jur...
Apr 14, 2025•13 min