Episode description

Precies op het moment waarop Amerika en China op hoog niveau pogen hun haperende relatie te herstellen, dreigt EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen met een zwarte lijst van Chinese bedrijven die de sancties stegen Rusland helpen omzeilen. Waar zou dat feilloze vermogen om geopolitieke hoofdrolspelers voor de voeten te lopen toch vandaan komen? Door het tijdsverschil, misschien? In elk geval zou het een hoop schelen als Ursula even iets doet wat ze slecht kan: haar mond houden. 

Amerika doet te veel aan China-bashing, vindt China. Omgekeerd vindt Amerika dat China Amerika provoceert. De relatie is ingewikkeld genoeg, dus is het tijd voor een goed gesprek, ook tussen China en andere westerse landen. Twee diplomatieke zwaargewichten zijn daar nu mee begonnen, minister Qin Gang van buitenlandse zaken, en de Amerikaanse ambassadeur in Peking, Nicholas Burns. Het ging, zei Qin, sinds de ontmoeting tussen de presidenten Xi en Biden op Bali, in november, aanvankelijk redelijk. Daarna kwam er een neerwaartse spiraal, door ‘verkeerd gekozen woorden en foute daden van de Amerikanen,’ zoals het Chinese staatspersbureau Xinhua de minister citeert. 

Door Chinese bril bekeken, valt er best wat aan te merken. De enorme ophef over een ballon boven Alaska is een voorbeeld van een kleine kwestie die geheel uit de hand liep. Weerballon, zei China. Spionageballon, zei Amerika, en dat zal best hebben geklopt, maar de hysterie in het Congres, het voor TV gefilmde neerschieten van die ballon met een gevechtsvliegtuig, en het annuleren van een reis naar China die minister Blinken van buitenlandse zaken op het punt stond te maken – dat alles was het doodslaan van een mug met een voorhamer. Blinkens waarschuwing dat China Rusland bewapende was volgens China een ophitsende leugen. 

Ingewikkelder is de kwestie-Taiwan. China was woedend over het bezoek van Nancy Pelosi aan het eiland, en van de Taiwanese president Tsai Ing-wen aan Congresvoorzitter Kevin McCarthy. Dat suggereert erkenning van Taiwan als onafhankelijk land, wat het volgens de zogenoemde ‘één-China-politiek’ niet is. Die suggestie is voor China vloeken in de tempel. Een compromis is best denkbaar. China kan gemakkelijk verklaren dat inlijving geen concreet plan is. Al is het alleen al omdat China en Taiwan zeer sterke handelsbetrekkingen hebben, dus het gaat best goed tussen de twee China’s. Amerika kan dan stoppen met net te doen alsof Taiwan onafhankelijk is. Als dat zo was, hadden landen als Amerika en Nederland Taiwan allang erkend. 

Betere betrekkingen tussen Amerika en China zijn in ieders belang, ook van de EU. Sterker nog: minister Qin is deze week in Duitsland, Frankrijk en Noorwegen. Dus Ursula moet echt even ophouden in de weg te lopen.

Kijk voor alle columns van Bernard Hammelburg op www.bnr.nl/bernardhammelburg

See omnystudio.com/listener for privacy information.